Διαβήτης: Η σύγχρονη «μάστιγα» για 900 χιλιάδες Έλληνες

Περί τους 40.000 Έλληνες διαγιγνώσκονται κάθε χρόνο με σακχαρώδη διαβήτη, με τα 500 περιστατικά μάλιστα να αφορούν παιδιά, εφήβους και νέους κάτω των 30 χρόνων. Η «δεξαμενή» των διαβητικών στη χώρα μας υπολογίζεται ότι περιέχει 900.000 ασθενείς, ωστόσο εκτιμάται ότι σχεδόν οι μισοί δεν γνωρίζουν ότι πάσχουν από τη σοβαρή αυτή ασθένεια, με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται για την έκβαση και τον έλεγχο της κατάστασής τους.


Δυσοίωνες είναι όμως και οι προγνώσεις των ειδικών για την πορεία της νόσου: παγκοσμίως οι διαβητικοί ανέρχονται πλέον σε 381 εκατ. και ο αριθμός τους θα αγγίξει τα 600 εκατ. τις επόμενες δύο δεκαετίες. Μελέτη που έγινε από το Διαβητολογικό Κέντρο του Γενικού Κρατικού Νοσοκομείου Νίκαιας έδειξε σημαντική αύξηση του διαβήτη τύπου 2 μέσα σε τέσσερα χρόνια: το 2002 το συνολικό ποσοστό του διαβήτη τύπου 2 ήταν  8,2% (8,5% στους άνδρες και 7,8% στις γυναίκες) και το 2006 το ποσοστό των διαβητικών ανήλθε στο 9,5% (9,3% στους άνδρες και 9,7% στις γυναίκες ).

Σύμφωνα με τον κ. Αλέξιο Σωτηρόπουλο, παθολόγο-διαβητολόγο, διευθυντής Ε.Σ.Υ. του Γ’ Παθολογικού Τμήματος και του Διαβητολογικού Κέντρου του Γενικού Νοσοκομείου Νίκαιας καθώς και προέδρου της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας «οι αλλαγές αυτές αντιστοιχούν σε συνολική αύξηση ίση με 16%  σε τέσσερα χρόνια (αύξηση κάθε χρόνο ίση με 4% - 100.000, συνολική αύξηση 14% στους άνδρες και 19% στις γυναίκες), λαμβάνοντας υπόψη την τελευταία απογραφή (2001) που κατέγραψε πληθυσμό 10.939.605, καθώς και την εκτίμηση της 1ης Ιανουαρίου 2008, που ανερχόταν σε 11.216.118 εκ. Το 2014 επαναλήφθηκε η ίδια μελέτη, τα αποτελέσματα της οποίας αναμένονται εντός των επόμενων μηνών».

Η σύγχρονη «μάστιγα»

Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια μεταβολική κατάσταση η οποία χαρακτηρίζεται από αύξηση της συγκέντρωσης του σακχάρου στο αίμα (υπεργλυκαιμία) και διαταραχή του μεταβολισμού της γλυκόζης, είτε ως αποτέλεσμα ελαττωμένης έκκρισης της ινσουλίνης από το πάγκρεας, είτε λόγω ελάττωσης της ευαισθησίας των κυττάρων του σώματος στην ινσουλίνη. Οι κύριοι τύποι σακχαρώδους διαβήτη είναι ο διαβήτης τύπου 1 και ο διαβήτης τύπου 2.

Ο διαβήτης τύπου 2 εμφανίζεται περίπου στο 90-95% των διαβητικών ατόμων και αφορά, κυρίως, τους ενήλικες και τους υπέρβαρους. Συνήθως εκδηλώνεται χωρίς συμπτώματα και δεν είναι τυχαίο ότι το 30-50% των ατόμων με διαβήτη τύπου 2 δε γνωρίζουν ότι πάσχουν. Τα άτομα αυτά δε μπορούν να χρησιμοποιήσουν σωστά την ινσουλίνη και χρειάζεται να ρυθμίσουν το σάκχαρό τους με δίαιτα, άσκηση, δισκία ή/και ινσουλίνη.

Ενώ μέχρι πρόσφατα ο διαβήτης τύπου 2 θεωρείτο ως νόσος των ενηλίκων ηλικίας άνω των 40 ετών, σήμερα έχει αλλάξει πρόσωπο και εμφανίζεται, επίσης, σε υπέρβαρα και παχύσαρκα παιδιά. Η θεαματική αύξησή του στους ενήλικες, όσο και στα παιδιά και τους εφήβους, οφείλεται, κυρίως, στην εντυπωσιακή αύξηση του επιπολασμού της παχυσαρκίας.

Τόσο ο διαβήτης τύπου 1, όσο και ο τύπου 2, εκτός από τον κίνδυνο της μακροαγγειοπάθειας (καρδιαγγειακά και εγκεφαλικά επεισόδια, περιφερική αγγειακή νόσος), μπορεί να συνοδεύονται από διαταραχή των μικρών αγγείων και προσβολή ζωτικών οργάνων, όπως των νεφρών, των οφθαλμών και των νεύρων (διαβητική νεφροπάθεια, αμφιβληστροειδοπάθεια, νευροπάθεια). Οι επιπλοκές αυτές μπορεί να εμφανισθούν στην πορεία της νόσου, επηρεάζοντας σοβαρά την ποιότητα ζωής και το προσδόκιμο επιβίωσης των πασχόντων. Για το λόγο αυτόν, ζωτικής σημασίας είναι η έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση των ατόμων με διαβήτη.

Προληπτικό έλεγχο - κάθε δύο με τρία χρόνια - για την έγκαιρη διάγνωση του Σ.Δ. πρέπει να κάνουν όλα τα άτομα ηλικίας άνω των 45 ετών, ιδίως οι υπέρβαροι με δείκτη μάζας σώματος (ΒΜΙ) πάνω από 25, και κάθε 6 μήνες τα νεότερα υπέρβαρα άτομα με καθιστική ζωή και συγγενή πρώτου βαθμού με διαβήτη, υπέρταση ή/και διαταραχές των λιπιδίων, ή/και ιστορικό καρδιαγγειακής νόσου, ή/και προδιαβήτη, γυναίκες με ιστορικό Σ.Δ. κύησης, ή με πολυκυστικές ωοθήκες, ή που έχουν γεννήσει παιδί βάρους άνω των 4,5 κιλών.

Εκστρατεία ενημέρωσης

Μεγάλη προσπάθεια ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των Ελλήνων πολιτών γύρω από τη σύγχρονη «μάστιγα» του σακχαρώδη διαβήτη, ξεκινά η Αστική Εταιρεία Μη Κερδοσκοπικού Χαρακτήρα «ΜΕ ΟΔΗΓΟ ΤΟ ΔΙΑΒΗΤΗ (ΚΑΡΤΑ ΔΙΑΒΗΤΗ)» στις 4 Ιουνίου 2014, με «αφετηρία» την Αθήνα.

Πρόκειται για το Πανελλήνιο Πρόγραμμα με τίτλο «The Missing Piece», το οποίο θα περιοδεύσει σε 18 μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας μας για 36 ημέρες, από τις 4 Ιουνίου ως τις 8 Ιουλίου, αναλαμβάνοντας μια σειρά σημαντικών δράσεων. Οι δράσεις του θα περιλαμβάνουν δωρεάν εξετάσεις γλυκόζης (σακχάρου αίματος) και γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης (HbA1c), λιπιδαιμικό έλεγχο, οφθαλμική βυθοσκόπηση και μέτρηση αρτηριακής πίεσης, τα αποτελέσματα των οποίων θα επεξηγούνται αναλυτικά στον κάθε εξεταζόμενο από εξειδικευμένο ιατρικό προσωπικό. Παράλληλα, σε κάθε περιοχή θα πραγματοποιείται από ειδικούς επιστήμονες (ιατρούς, επισκέπτες υγείας, διατροφολόγους) εκπαίδευση διαχείρισης του σακχαρώδη διαβήτη, ενημερωτικές ομιλίες γύρω από τη νόσο, εκπαιδευτικά παιχνίδια για παιδιά και εφήβους, προβολές video, διατροφολογικά εργαστήρια κι άλλες εκδηλώσεις.

Πηγή