Τελικά χρεοκόπησε η Ελλάδα ή όχι;

Τι σημαίνει στην πράξη η μη καταβολή της δόσης προς το ΔΝΤ και η εκπνοή του δεύτερου προγράμματος στήριξης; Μια αποτίμηση από τον Αλέξανδρο Κρητικό, από το Γερμανικό Ινστιτούτο Οικονομικών Ερευνών DIW του Βερολίνου.

Χρεοκόπησε λοιπόν εκ των πραγμάτων η Ελλάδα ή όχι, ρωτήθηκε ο επικεφαλής ερευνητής του DIW Αλέξανδρος Κρητικός, σε συνέντευξη που παραχώρησε στη Γερμανική Ραδιοφωνία Deutschlandfunk:

«Θα πρέπει να κάνει κανείς έναν διαχωρισμό μεταξύ της νομικής σκοπιάς και της προσέγγισης στη βάση των γεγονότων. Από νομική σκοπιά καταλήγει κανείς μάλλον σε αυτό το συμπέρασμα (σσ. της χρεοκοπίας).

Λαμβάνοντας υπόψη όλες τις συμφωνίες που υπάρχουν και οι οποίες εξέπνευσαν στις 30 Ιουνίου, εάν το αντιμετωπίσει κανείς με νομικά κριτήρια, τότε η Ελλάδα θα ήταν χρεοκοπημένη.
Χωρίς το πακέτο στήριξης το οποίο έληξε την Τρίτη, η ΕΚΤ δεν επιτρέπεται να διατηρήσει τη δανειακή βοήθεια, χωρίς αυτά τα δάνεια οι ελληνικές τράπεζες θα χρεοκοπούσαν και αυτό θα προκαλούσε με τη σειρά του αλυσιδωτές χρεοκοπίες.

Από την άλλη πλευρά θα έπρεπε να πει κανείς ότι χωρίς το πακέτο στήριξης το ελληνικό κράτος δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις οικονομικές του υποχρεώσεις. Γνωρίζουμε όμως επίσης ότι εάν έβγαινε αυτή η 'πρίζα', αυτό θα έπληττε ιδιαίτερα τους έλληνες πολίτες. Ως εκ τούτου είναι καλό που εκ των πραγμάτων δεν εκβιάζεται αυτή η χρεοκοπία με βεβιασμένες κινήσεις, κυρίως όσον αφορά την πλευρά της ΕΚΤ».

Χρεοκοπία… μετά το δημοψήφισμα;

Θα επέλθει τελικά η οριστική χρεοκοπία, έτσι όπως την εννοεί ο κ. Κρητικός αλλά και άλλοι οικονομολόγοι; Θα ήταν, για παράδειγμα, γεγονός σε περίπτωση αρνητικής, από ευρωπαϊκής σκοπιάς, έκβασης του δημοψηφίσματος την Κυριακή;

«Ακόμη και τότε δεν την βλέπω να έρχεται.
Πιστεύω ότι θα καταβληθούν προσπάθειες ώστε να παραταθεί όσο γίνεται αυτή η χρεοκοπία. Διότι χρεοκοπία θα σήμαινε εντέλει επίσης ότι η ευρωπαϊκή πλευρά δεν επιτρέπεται να διαθέσει άλλα μέσα στην Ελλάδα και αυτό θα είχε αργά ή γρήγορα τη συνέπεια να αναγκαστεί η χώρα να εκδώσει το δικό της νόμισμα. Δεν υπάρχει προετοιμασία για κάτι τέτοιο.
Όσο περισσότερο διαρκεί μια τέτοια μεταβατική περίοδος, όπου μια χώρα δεν έχει το δικό της νόμισμα, μια λειτουργική κρατική μηχανή, όπου δεν έχει χρήματα για να πληρώσει, λόγου χάρη, μισθούς και συντάξεις, τόσο πιο χαοτική γίνεται η κατάσταση.
Γι΄ αυτό λοιπόν θα πρέπει να αποφευχθεί αυτή η φάση και πιστεύω ότι αυτό θα γίνει κιόλας».

«Τεχνητή μετάθεση χρεοκοπίας» από την ΕΚΤ;

Δεν είναι λίγοι οι αναλυτές που υποστηρίζουν ότι με την παροχή έκτακτης ρευστότητας η ΕΚΤ ασκεί ουσιαστικά πολιτική. Είναι εντέλει ένας τρόπος τεχνητής μετάθεσης της χρεοκοπίας εκ μέρους της ευρωτράπεζας, ρωτήθηκε ο Αλέξανδρος Κρητικός;

«Γνωρίζω ότι ο όρος αυτός βρίσκεται στα στόματα όλων. Πιστεύω ότι υπάρχουν δυο επιλογές. Η πρώτη είναι να υπάρξει συμφωνία, και μάλιστα μια συμφωνία που θα πρέπει να προβλέπει πώς μπορεί να καταστεί βιώσιμο το ελληνικό χρέος.
Εάν καταστεί αυτό δυνατόν, θα μπορεί να πει κανείς εκ των υστέρων ότι δεν υφίσταται κίνδυνος χρεοκοπίας.

Εντούτοις αυτή είναι η προϋπόθεση, να υπάρξει δηλαδή συμφωνία στη μορφή εξυπηρέτησης του χρέους και στη μορφή επιμήκυνσης του χρόνου αποπληρωμής των δανείων».

Από την άλλη πλευρά, εάν πει κανείς ότι δεν υπάρχει ελπίδα να καταλήξουμε σε οποιασδήποτε μορφής συμφωνία, τότε θα έπρεπε να παραδεχθεί κανείς, κάνοντας μια εκ των υστέρων αναδρομή, ότι επρόκειτο για ‘τεχνητή μετάθεση χρεοκοπίας’.

Κατά την άποψή μου, όμως, είναι προς το συμφέρον και των δυο πλευρών να καταλήξουν σε συμφωνία και κυρίως να συμφωνηθούν βήματα και μέτρα που θα καταστήσουν βιώσιμο το ελληνικό χρέος. Αυτό παραμένει εφικτό. Παραμένει ρεαλιστικό εάν και οι δυο πλευρές επιδείξουν μεγαλύτερη σύνεση από εκείνη που επέδειξαν τους τελευταίους πέντε μήνες».


Κώστας Συμεωνίδης (DLF)

Deutsche Welle