15 χρόνια, κι ακόμα να λειτουργήσει το μουσείο στο "ΦΙΞ"

Αν πρέπει να επιλέξει κανείς μια ιστορία για να διηγηθεί τη saga της κακοδαιμονίας και της έλλειψης πολιτικής βούλησης στο πεδίο του πολιτισμού, τότε πρέπει να μιλήσει για το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης.

 H τελευταία φορά που διαβήκαμε το κατώφλι για να δούμε μια έκθεση ήταν εκείνη του Κώστα Τσόκλη το 2001. Έκτοτε το ένα πρόβλημα διαδεχόταν το άλλο: επιπλοκές στο θέμα του κτιρίου με τον εργολάβο και τον εντοπισμό αμιάντου, αγωνία για τα κονδύλια, απανωτές αλλαγές υπουργών, αντικατάσταση της διευθύντριας, αβελτηρία από τη μεριά της πολιτείας να λύσει ένα θέμα που μας απασχολεί μια δεκαπενταετία και θα έπρεπε να έχει τελειώσει το καλοκαίρι των Ολυμπιακών Αγώνων. Και τώρα, πού είμαστε; Ιδού τα τελευταία νέα.

Η Κατερίνα Κοσκινά το αποκάλεσε «εορταστική συνάντηση». Ο λόγος για τη χθεσινή σύναξη με δημοσιογράφους του πολιτιστικού ρεπορτάζ, καλλιτέχνες και συνεργάτες του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης στο αποπερατωμένο πλέον κτίριο του Φιξ. Αν και η διευθύντρια που διαδέχθηκε πέρυσι την Αννα Καφέτση δέχθηκε αυτονοήτως πολλές ερωτήσεις από τους δημοσιογράφους για τα φλέγοντα θέματα (ημερομηνία εγκαινίων, δωρεά Νιάρχου, διάρκεια της θητείας της), έλεγε κάθε τόσο ότι δεν είναι συνέντευξη Τύπου.

Η ουσία όμως ήταν ότι επιθυμούσε να δώσει τη δική της γραμμή για τις εξελίξεις στο μουσείο, που όλοι περιμένουν, επιτέλους, να ανοίξει τις πόρτες του και να πετάξει ευσχήμως το μπαλάκι στο γήπεδο της πολιτείας, υποστηρίζοντας ότι αυτά που έπρεπε να γίνουν από την πλευρά του ΕΜΣΤ για να μπει το εγχείρημα στην τελική ευθεία έχουν ήδη γίνει. Ούτε ήταν τυχαία η παρουσία του πρώην υπουργού Πολιτισμού Κώστα Τασούλα, κατά τη διάρκεια της θητείας του οποίου ανέλαβε η Κατερίνα Κοσκινά, που τόνισε στο πηγαδάκι των εκπροσώπων του Τύπου πως αν το υπουργείο «δεν εμποδίσει σήμερα τα πράγματα», τότε όλα θα προχωρήσουν όπως πρέπει.

Τι μάθαμε χθες; Συνοπτικά: Σύμφωνα με τη διευθύντρια, δεν μπορούμε να ξέρουμε με ασφάλεια πότε θα ανοίξει το μουσείο, παρά το ότι το κτίριο είναι έτοιμο και θα γίνει η προσωρινή παραλαβή του μέσα στο 2015. Ενδεχομένως, αν πάνε όλα ομαλά (δείτε παρακάτω), τότε τα εγκαίνια να γίνουν σε μερικούς μήνες, λ.χ. τον Μάιο. Εν τω μεταξύ, έχει καταρτιστεί ο εσωτερικός κανονισμός, αλλά δεν έχει ακόμη υπογραφεί από το υπουργείο Οικονομικών, ενώ είναι έτοιμες η μουσειολογική και η μουσειογραφική μελέτη. Η παραλαβή, οι μελέτες και ο κανονισμός ήταν ανάμεσα στα προαπαιτούμενα που είχε θέσει το Ιδρυμα Νιάρχου για να προχωρήσει η δωρεά των 3 εκατομμυρίων, όρος που δεν είχε ικανοποιηθεί με αποτέλεσμα ο φορέας να απεντάξει (προσωρινά) τη δωρεά από το πρόγραμμά του. Χρειάζονται αυτά τα χρήματα για να είναι το μουσείο με το κλειδί στο χέρι; Οπωσδήποτε, καθώς αφορούν τις τελικές πινελιές και τον εξοπλισμό. Είμαστε δηλαδή τρία βήματα από την πηγή.

Ηδη πάντως από τις ημέρες που ανέκυψε το ζήτημα με την απένταξη, έχει γίνει σαφές πως υπάρχει υπόγειος πόλεμος ανάμεσα στη νέα διευθύντρια (εγνωσμένης αξίας μεν, επιλογή της κυβέρνησης Σαμαρά δε) και στο υπουργείο της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Αυτό φάνηκε και από το αρνητικό κλίμα που επικράτησε τότε ανάμεσα στα δύο μέρη, όταν το ΥΠΠΟ άφηνε αιχμές εναντίον της διευθύντριας για το θέμα των μελετών. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που πιστεύουν ότι υπάρχουν στην οδό Μπουμπουλίνας σοβαρές σκέψεις να επιστρέψει στο τιμόνι του πολύπαθου φορέα η ιδρυτική διευθύντρια Αννα Καφέτση. Υπενθυμίζουμε πως η θρυαλλίδα για την αποχώρηση της τελευταίας, το 2014, ήταν οι συχνές τριβές της με πολλά από τα μέλη των εκάστοτε Δ.Σ. του μουσείου. Θεωρείται εξαιρετική στο επιστημονικό αντικείμενό της, αλλά με χαρακτήρα απόλυτο και δύσκολο. Αν, πάντως, αναλάβει εκ νέου, θα προστεθεί ένα επιπλέον επεισόδιο στο απίστευτο σίριαλ του ΕΜΣΤ που ξεκίνησε το 2001 και συνεχίζεται ακόμη.

Συμβούλιο Μουσείων

Την εκδοχή του πολέμου ανάμεσα σε ΕΜΣΤ - υπουργείο ενισχύει και το γεγονός πως στο Συμβούλιο Μουσείων, που έγινε την περασμένη Δευτέρα, απουσίαζε (αρχικά μπήκε, μετά βγήκε...) από την ημερήσια διάταξη το ζήτημα της έγκρισης της νέας μουσειογραφικής και μουσειολογικής μελέτης. Ακατανόητη απόφαση, εάν σκεφτεί κανείς ότι καιγόμαστε για να ανοίξει το μουσείο και είναι περίεργες οι επιπρόσθετες καθυστερήσεις. Ευγενής αλλά σαφής στον υπαινιγμό της, η Κατερίνα Κοσκινά ανέφερε χθες ότι «πιθανώς να υπήρχαν πιο πιεστικά θέματα».

Αναφορικά με το θέμα της δωρεάς, η νυν διευθύντρια ξεκαθάρισε χθες ότι όταν ανέλαβε είχε ελάχιστο χρόνο μπροστά της για να ολοκληρώσει τα προαπαιτούμενα πριν εκπνεύσει η προθεσμία του Ιδρύματος – άλλη μία μικρή αιχμή για την προκάτοχό της. Επίσης, εκκρεμεί η υπόθεση της διάρκειας της θητείας της, η οποία επισήμως λήγει στις 14 Ιανουαρίου του 2016. Πιο σημαντικό όμως είναι το ζήτημα της στελέχωσης. Μέχρι στιγμής εργάζονται 12 άτομα και χρειάζονται περίπου 90 με 100, αν και με «45 γίνεται η δουλειά», είπε η διευθύντρια.

Τελικά η κορδέλα των εγκαινίων θα κοπεί με... Μπαλτά; «Το ΕΜΣΤ είναι μια πολύφερνη νύφη που την έχουν διεκδικήσει επτά υπουργοί έως σήμερα χωρίς αποτέλεσμα. Αν συνεχίσει έτσι, θα καταλήξει σαν ολυμπιακό έργο», τόνισε χθες με σοφία ο επικεφαλής της αρχιτεκτονικής ομάδας 3SKΣτυλιανίδης, Βαγγέλης Στυλιανίδης, ο οποίος μεταμόρφωσε το Φιξ σε ένα υπέροχο μουσείο.



(Από την "Καθημερινή")