Παράνομη η ανακοίνωση από εισπρακτικές στοιχείων οφειλετών σε τρίτους

Η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα με την υπ΄αριθμ. 26/2016 απόφασή της έκρινε ότι είναι παράνομη η ανακοίνωση από τις εισπρακτικές εταιρείες «σε τρίτο - µη οφειλέτη»...

... όπως είναι συγγενικά και φιλικά πρόσωπα, του συνόλου των στοιχείων που αφορούν τον οφειλέτη.

Την Αρχή την απασχόλησε η εισπρακτική εταιρεία «Μέλλον Ανώνυμη Εταιρεία Ενημέρωσης Οφειλετών» με αφορμή την υποχρέωση που έχουν από τη νομοθεσία οι εισπρακτικές εταιρείες για καταγραφή των συνομιλιών τόσο με τους οφειλέτες όσο και με τα συγγενικά ή τρίτα πρόσωπα των οφειλετών που απαντούν στις τηλεφωνικές κλήσεις των εταιρειών αυτών.

Η Αρχή αναφέρει ότι κατά το παρελθόν είχε αποφανθεί ότι οι εισπρακτικές εταιρείες οφείλουν να ενημερώνουν τόσο για την ιδιότητά τους (εταιρεία ενηµέρωσης) και για τα άλλα στοιχεία που προβλέπει ο νόμος 3758/2009 όσο και το γεγονός της καταγραφής της τηλεφωνικής συνομιλίας πριν από την έναρξη κάθε επικοινωνίας από οποιοδήποτε πρόσωπο και αν απαντηθεί η κλήση, δηλαδή είτε αυτή απαντηθεί από τον ίδιο τον οφειλέτη είτε από τρίτο πρόσωπο (συγγενή, φίλο, κ.λπ.).

Μάλιστα, η Αρχή ανέφερε ως παράδειγµα: «Τηλεφωνούµε από την εταιρεία Χ ή από την Τράπεζα Ψ και σας ενηµερώνουµε ότι η συνοµιλία µας καταγράφεται για τη διασφάλιση των δικαιωµάτων σας.

Θα µπορούσαµε να µιλήσουµε µε τον κύριο Φ;».
Η καλούσα εταιρεία (σ.σ.: εισπρακτική εταιρεία) οφείλει καταρχάς να βεβαιωθεί για την ταυτότητα του καλούµενου, δηλαδή αν πρόκειται για τον ίδιο τον οφειλέτη ή τρίτο πρόσωπο, και µόνον στην πρώτη περίπτωση να προβεί σε ενηµέρωση σχετικά µε την οφειλή, ενώ στην δεύτερη περίπτωση θα πρέπει να διακόψει τη συνοµιλία. Ειδικότερα, στην τελευταία περίπτωση πρέπει να αποκαλύπτονται στο τρίτο πρόσωπο µόνο όσα στοιχεία είναι αναγκαία για τον σκοπό της ενηµέρωσής του σχετικά µε την καταγραφή και απαγορεύεται να ανακοινώνονται περαιτέρω στοιχεία σχετικά µε την ίδια την οφειλή (π.χ. ύψος και είδος οφειλής ή πότε αυτή κατέστη ληξιπρόθεσµη)».

Στην συνέχεια η εισπρακτική εταιρεία «Μέλλον» εξέφρασε αντιρρήσεις και ενημέρωσε την Αρχή ότι εκείνη ακολουθεί άλλη πρακτική και ειδικά όταν στις τηλεφωνικές κλήσεις απαντούν τρίτα συγγενικά και μη πρόσωπα και όχι ο οφειλέτης.

«Οταν και τα δυο μέρη παρέχουν τη συγκατάθεσή τους... »

Κατόπιν αυτών, η Γενική Γραµµατεία Εµπορίου και Προστασίας Καταναλωτή κάλεσε την εταιρεία «Μέλλον» να προσκομίσει στοιχεία για τις υποθέσεις που όπως αναφέρει, «στην συντριπτική πλειοψηφία τους αφορούν το γεγονός ότι υπάλληλος της εταιρείας σε κλήση προς οφειλέτες που απαντήθηκαν από τρίτα πρόσωπα «δε συστήθηκε, δεν ανέφερε εκ µέρους ποιας εταιρείας καλεί και δεν ενηµέρωσε ότι η κλήση καταγράφεται», θεωρώντας ότι τα παραπάνω συνιστούν παράβαση της κείµενης νοµοθεσίας (ν. 3758/2009)», καθώς και της σχετική απόφασης της Αρχής.

Ετσι, η Αρχή κάλεσε σε ακρόαση την εισπρακτική εταιρεία «Μέλλον» αλλά και τον Ελληνικό Σύνδεσµο Εταιρειών Ενηµέρωσης και ∆ιαπραγµάτευσης Απαιτήσεων. Κατά τη συνάντηση αυτή, η εν λόγω εισπρακτική εταιρεία μεταξύ των άλλων υπέβαλε αίτημα να της χορηγηθεί από την Αρχή άδεια για ενηµέρωση των τρίτων - µη οφειλετών (συγγενών, φίλων κ.λπ. που βρίσκονται στην κατοικία του οφειλέτη) κατά τις τηλεφωνικές της κλήσεις προς τους οφειλέτες.

Η Αρχή αναφέρει κατ΄ αρχάς, στην υπ΄ αριθμ. 26/2016 απόφασή της ότι σύμφωνα με το νόμο για την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και της ιδιωτικής ζωής (Ν. 3471/2006) και την ευρωπαϊκή νομοθεσία «επιτρέπεται η καταγραφή συνδιαλέξεων και των συναφών δεδοµένων κίνησης, όταν πραγµατοποιούνται κατά τη διάρκεια νόµιµης επαγγελµατικής πρακτικής υπό την προϋπόθεση ότι και τα δύο µέρη, µετά από προηγούµενη ενηµέρωση σχετικά µε τον σκοπό της καταγραφής, παρέχουν τη συγκατάθεσή τους...».

Παράλληλα, αναφέρει η Αρχή ότι ειδικοί νόµοι (όπως είναι ο ν. 3758/2009 για τις εταιρείες ενημέρωσης οφειλετών για ληξιπρόθεσμες απαιτήσεις) θα πρέπει να ερµηνεύονται υπό το πρίσµα του ατοµικού δικαιώµατος της προστασίας των προσωπικών δεδοµένων (άρθρο 9Α του Σ.) και της οµοίως συνταγµατικά κατοχυρωµένης (άρθρο 25 του Σ.) αρχής της αναλογικότητας υπό την ειδικότερη έκφανση της αναγκαιότητας που αποτελεί και βασική αρχή του δικαίου της προστασίας των προσωπικών δεδοµένων».

Σχετικά με την τηλεφωνική επικοινωνία των εισπρακτικών εταιρειών µε τρίτο πρόσωπο - µη οφειλέτη, η Αρχή αναφέρει ότι οι σχετικές νομοθετικές διατάξεις «πρέπει να ερµηνευθούν υπό το πρίσµα της αρχής της αναλογικότητας, και δη της ειδικότερης έκφανσης αυτής, της αναγκαιότητας, αλλά και υπό το πρίσµα της αρχής του σκοπού (ν. 2472/1997), η οποία, δεδοµένου ότι ο σκοπός στην επικοινωνία µε τον τρίτο είναι η τηλεφωνική ανεύρεση του οφειλέτη, περιορίζει τα δεδοµένα που πρέπει να ανακοινώνονται στο πλαίσιο αποκλειστικά του σκοπού αυτού».

«Η ανακοίνωση σε τρίτο δεν είναι νόμιμη... »

Και υπογραμμίζει η Αρχή «η ανακοίνωση σε τρίτο - µη οφειλέτη του συνόλου των στοιχείων που επιβάλλει ο ν. 3758/2009 για την ενηµέρωση του οφειλέτη δεν είναι νόµιµη» και συνεχίζει ότι το νομοθετικό πλαίσιο που προβλέπει ότι η κάθε εισπρακτική εταιρεία «οφείλει να ενηµερώνει τόσο για την ιδιότητά του (εταιρεία ενηµέρωσης ή δανειστής) και τα λοιπά στοιχεία που προβλέπονται στο ν. 3758/2009 όσο και το γεγονός της καταγραφής πριν από την έναρξη κάθε επικοινωνίας από οποιοδήποτε πρόσωπο και αν απαντηθεί η κλήση, δηλαδή είτε αυτή απαντηθεί από τον ίδιο τον οφειλέτη είτε από τρίτο πρόσωπο ...» θίγεται υπέρµετρα ο οφειλέτης από την συνεπαγόµενη αποκάλυψη σε τρίτους (συνηθέστερα στους οικείους του) της αναζήτησής του από εισπρακτική εταιρεία προφανώς για ληξιπρόθεσµη οφειλή του».

Μετά απ΄ όλα αυτά, λόγω μείζονος σημασίας των ζητημάτων που ανακύπτουν σχετικά με τα θέματα του τρόπου ενημέρωσης των εισπρακτικών εταιρειών και ειδικά προς τρίτα συγγενικά και μη πρόσωπα, το όλο θέμα παραπέμφθηκε στον σχηματισμό της Ολομέλειας της Αρχής προς οριστική κρίση.

Ακόμη, αναφέρει η Αρχή, έχουν υποβληθεί στις υπηρεσίες της «αρκετές σε αριθµό καταγγελίες οφειλετών, πολλοί μάλιστα εκ των οποίων επικαλούνται ότι από την όχληση αυτή πιέστηκαν συγγενείς τους (π.χ. άρρωστοι γονείς τους) σε βαθµό διακινδύνευσης της υγείας τους και ότι δηµιουργήθηκαν ενδοοικογενειακά προβλήµατα».