Διαφάνεια, αλλά και Λογοδοσία. Ο ρόλος της κοινωνίας στην αντιμετώπιση της διαφθοράς

Ήταν Δεκέμβριος του 2013, όταν ο τέως πρόεδρος του ΣΕΒ  Θεόδωρος  Παπαλεξόπουλος έκανε μια "προφητική" ως προς το σήμερα, ομιλία... Παρακολουθήστε την

"Απόψε δεν θα μιλήσω για τη νομική ή την ηθική πλευρά του θέματος γιατί αυτά έχουν ήδη εκτεθεί από αρμοδιότερους. Άλλωστε είναι αναρίθμητες οι σχετικές διεθνείς, Ευρωπαϊκές και εθνικές συμβάσεις, συστάσεις, συμφωνίες και κατευθυντήριες γραμμές που έχουν εκδοθεί κατά καιρούς –ειδικότερα δε η Σύμβαση του ΟΗΕ κατά της διαφθοράς (UNCAC).
Σε πρόσφατη παγκόσμια έρευνα της Διεθνούς Διαφάνειας, η Ελλάδα κατετάγη 80ή, σύμφωνα με τον ετήσιο Δείκτη Αντίληψης για τη Διαφθορά, με βάση τη διαφάνεια.

Είναι πασίγνωστες οι σχετικές «επιδόσεις» της Κοινωνίας μας, τόσο σε  έκταση όσο και συγκριτικά σε ευρωπαϊκή κλίμακα. Γι’ αυτό θα περιορισθώ σε μια –πιο χρήσιμη, ελπίζω- προσπάθεια εντοπισμού των βασικών αιτίων του προβλήματος και στον τρόπο αντιμετώπισής τους.

Πρώτα, όμως, οφείλουμε να διερευνήσουμε τη φύση, την έκταση και τα παρακλάδια του φαινομένου.

Το θέμα προκαλεί φόρτιση, ωστόσο η αποτελεσματική αντιμετώπισή του απαιτεί ψυχραιμία και τεκμηρίωση. Κι αυτό,  διότι Διαφθορά  - όπως είπε η Επιτροπή Ανάπτυξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης – δεν είναι μόνον η δωροδοκία δημοσίων υπαλλήλων αλλά και, μεταξύ των άλλων, η φορο-αποφυγή και φοροδιαφυγή, συχνά δε πυροδοτεί την εγκληματικότητα... Να προσθέσω ακόμη ότι η Διαφθορά είναι πρώτος εξάδελφος της παραοικονομίας μας, από τις μεγαλύτερες της Ευρώπης ως ποσοστό του ΑΕΠ.

Τίθεται λοιπόν το ερώτημα: Τι είναι εκείνο που προκαλεί το ενδιαφέρον και συνάμα την πονηρή σκέψη δωροδοκούντων και δωροδοκουμένων ;

Τι είναι αυτό που τους ανοίγει την όρεξη, αλλά και το «παραθυράκι»;

Δεν αναφέρομαι στο συστηματικό απατεώνα, αλλά στο μέσο πολίτη, προσπαθώντας να μπω στη θέση του, ψυχολογικά και ανθρώπινα.

Προφανώς το σύνηθες «παραθυράκι ευκαιρίας»  το ανοίγει η πολυνομία- πόσο μάλλον όταν συνοδεύεται από πολυπλοκότητα και ασάφεια των νόμων και των σχετικών εγκυκλίων, αποφάσεων και διατάξεων.

Πολυνομία, ίσον διαφθορά

Ο Ρωμαίος Τάκιτος είπε: “Corruptissima res publica - Plurimae Leges”

Ήτοι : Πολυνομία ίσον άκρως διεφθαρμένη πολιτεία.

Να σας δώσω ένα τωρινό παράδειγμα πολυνομίας στον τόπο μας:

Το φετινό εντεκάμηνο (σ.σ. η ομιλία έγινε την 19η Δεκεμβρίου 2013) έχουν ήδη ψηφισθεί 77 νόμοι με φορολογικές διατάξεις και έχουν εκδοθεί 230 ερμηνευτικές εγκύκλιοι!

Ένα άλλο «παράθυρο ευκαιριών» -και ίσως το σοβαρότερο- αποτελεί η νομοθετική πρόβλεψη πολλών παραπλήσιων περιπτώσεων και υποπεριπτώσεων, εξαιρέσεων  και ειδικών συνθηκών, που προσφέρουν ευρύ φάσμα δυνατοτήτων ερμηνείας και κατάταξης. Σ΄ αυτές τις περιπτώσεις, επόμενο είναι το φακελάκι να έχει συχνά τον τελευταίο λόγο...

Θα μπορούσα ακόμη να προσθέσω το παράδειγμα της προκλητικής συμπεριφοράς του Δημοσίου που, ενώ επαυξάνει ασφυκτικά τη φορολογία, συνάμα καθυστερεί επί μήνες ή χρόνια την εξόφληση χρεών αρκετών δις€ σε φυσικά πρόσωπα και σε εξαγωγείς, επιδεινώνοντας έτσι και την ανεργία.

Μια άλλη ερμηνεία, ψυχολογική ωστόσο, αποτελεί η περίπτωση όπου ο ενδιαφερόμενος αισθάνεται αδικημένος ή κυνηγημένος από το Κράτος – όπως π.χ. με τις συχνές και αιφνιδιαστικές αλλαγές της φορολογίας, που είναι  τόσο δυσνόητες ώστε να χρειάζεται ο κάθε πολίτης μόνιμο φορολογικό σύμβουλο ή δικηγόρο.

Να προσθέσω επίσης το παράδειγμα δυσανασχέτησης του νομοταγούς πολίτη που υποβάλλει κάποια νόμιμη αίτηση σε δημόσια υπηρεσία –π.χ. σε δασαρχείο ή αλλού– αλλά δεν λαμβάνει απάντηση επί μήνες ή και χρόνια ολόκληρα, παρά τις επανειλημμένες οχλήσεις του! Τι συμπέρασμα να βγάλει ο δυστυχής; Ποια λύση του προσφέρεται εκτός από το φακελάκι; Μήπως η προσφυγή στη Δικαιοσύνη;

Όμως, στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, 480 ελληνικές υποθέσεις έχουν ήδη καταλήξει σε καταδικαστικές αποφάσεις οι οποίες, στη συντριπτική τους πλειονότητα, οφείλονται σε βραδύτητα απονομής της πολιτικής, ποινικής και διοικητικής δικαιοσύνης.

Καθυστέρηση στην απονομή της Δικαιοσύνης, σημαίνει Αρνησιδικία

Ο Στέφανος Ματθίας είπε κάποτε πως ο «Δικαστής αποκαθιστά το Κράτος Δικαίου». Ναι, αλλά εννοούσε την έγκαιρη αποκατάσταση, όχι τον πολυετή ετεροχρονισμό της.

Άρα η προσφυγή στη Δικαιοσύνη, σήμερα στην Ελλάδα, δεν αποτελεί λύση, αφού ήδη προσδιορίζονται δικάσιμοι –όπως διαβάσαμε τελευταία– για το 2025!

Το Αγγλικό ρητό λέγει: “justice delayed is justice denied”!

Ήτοι: Καθυστερημένη απονομή της Δικαιοσύνης ισοδυναμεί με Αρνησιδικία.

Θα μπορούσα να δώσω και πολλά άλλα παραδείγματα δυνατοτήτων διαφθοράς,  π.χ. για τις προμήθειες του Δημοσίου, τους δημόσιους μειοδοτικούς διαγωνισμούς, το συνταξιοδοτικό σύστημα κλπ.

Κάποιος όμως από το ακροατήριο ίσως θέσει το ερώτημα: Ποιος πρώτος, από τους δύο, προτείνει τη δοσοληψία, ο προσφέρων ή ο λαμβάνων;  Φρονώ ότι αυτό δεν μας ενδιαφέρει, θα επρόκειτο για λάθος ερώτημα.

Πρώτον, διότι προφανώς συμβαίνουν και τα δύο! Σε έρευνα που έκανε το 1993 το Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ), εκτιμά ότι «σχεδόν ένας στους δύο απασχολούμενους στο Δημόσιο παραοικονομεί». Δεν έχουμε δε λόγο να πιστεύουμε ότι οι λοιποί συμπολίτες μας της ευρύτατης παραοικονομίας διαφέρουν ριζικά...

Σαφήνεια των νόμων: Το παράδειγμα της Σουηδίας

Θεωρώ λανθασμένο το πιο πάνω ερώτημα και για ένα δεύτερο λόγο: Δεν είναι εκεί το θέμα! Το ζητούμενο είναι η άρση των βασικών αιτίων. Να μην παρέχει ο ίδιος ο νόμος τέτοιες δυνατότητες, να είναι απλός, σαφής και εύκολα κατανοητός.

Ο Νικηφόρος Διαμαντούρος – υπό την μέχρι πρότινος ιδιότητα του Ombudsman της Ευρωπαϊκής Ένωσης – όταν ρωτήθηκε πώς αντιμετωπίζει η Ευρώπη το θέμα της σαφήνειας των νόμων, έδωσε το παράδειγμα της Σουηδίας και είπε συγκεκριμένα τα εξής: «Στη Σουηδία η σαφήνεια στη διατύπωση των νόμων αποτελεί προτεραιότητα. Από το 1965 υπάρχουν μηχανισμοί ελέγχου της διατύπωσης των νόμων. Η αρμοδιότητα αυτή ανήκει από το 1976 σε ειδικό τμήμα του Υπουργείου Δικαιοσύνης, το οποίο, εκτός από τον έλεγχο των προτάσεων νόμων,  διεξάγει σεμινάρια  για όσους ασχολούνται με τη νομοθετική λειτουργία, δημοσιεύει εγχειρίδια και οδηγίες και παρέχει συμβουλές.

Στην πράξη, γίνεται έλεγχος όλων των νομοσχεδίων ώστε αυτά να είναι σαφή, κατανοητά και φιλικά προς τον αναγνώστη.  Όσοι υπάγονται στο νόμο θα πρέπει να καταλαβαίνουν χωρίς δυσκολία ποια συμπεριφορά θα πρέπει να υιοθετήσουν. Απώτερος στόχος της προσπάθειας αυτής είναι ο επηρεασμός της διοικητικής γλώσσας. Εφόσον οι νόμοι είναι γραμμένοι σε απλή γλώσσα, τότε και τα διοικητικά έγγραφα που τους εφαρμόζουν θα ακολουθούν παρόμοια γλωσσική διατύπωση».

Είναι προφανές ότι η Ελληνική νομοθεσία βρίσκεται στους αντίποδες της  Σουηδικής…

Οι νόμοι στην Ελλάδα είναι συνήθως τόσο περίπλοκοι ώστε να είναι δυσνόητοι και δυσεφάρμοστοι.

Αποτέλεσμα: Οι νέοι νόμοι δεν εφαρμόζονται, κατά κανόνα, από την ίδια τη Δημόσια Διοίκηση πριν να εκδοθεί σχετική ερμηνευτική εγκύκλιος.

Άλλωστε είναι γνωστό ότι υπήρξαν περιπτώσεις όπου χρειάσθηκαν δύο και τρεις ή και περισσότερες ερμηνευτικές εγκύκλιοι για τον ίδιο Νόμο, αλλά επίσης περιπτώσεις όπου η ερμηνευτική εγκύκλιος περιείχε διατάξεις αντίθετες με το κείμενο που ψηφίστηκε στη Βουλή !

Επιτρέψτε μου να σας διαβάσω ένα σχετικό, σύντομο απόσπασμα από την Ετήσια Έκθεση του 2011 του Συνήγορου του Πολίτη:  

«Από τα πρώτα χρόνια της λειτουργίας του και σε ολόκληρο το εύρος της διοικητικής δράσης που προσπαθεί να ελέγξει, ο Συνήγορος έχει προσκρούσει σε ποικίλες μεθόδους με τις οποίες η Διοίκηση παραλλάσσει ή εξουδετερώνει συστηματικά τις επιλογές του νομοθέτη.

Το συνηθέστερο μέσο για τέτοιες πρακτικές αποτελεί η εγκύκλιος η οποία, αν και αδιαμφισβήτητα δεν εισάγει δίκαιο, στην πράξη, εν όψει του αναλυτικού και εκλαϊκευτικού της χαρακτήρα, εκλαμβάνεται από τα κατώτερα διοικητικά κλιμάκια ως ο πράγματι ισχύων κανόνας».

Και ο Συνήγορος συνεχίζει :

«Ενώ εμφανίζεται να διευκρινίζει ή να ερμηνεύει νομοθετικές διατάξεις, στην ουσία συχνά τις ανατρέπει».

Κυρίες και Κύριοι,

Είναι λυπηρό αλλά είναι γεγονός ότι ο κάθε πολίτης στον τομέα του μπορεί άνετα να διαπιστώσει μόνος του τη βραδύτητα, δυσλειτουργία και σπατάλη στον ευρύτερο χώρο του Δημοσίου. Όμως το σημαντικότερο και πιο επικίνδυνο ελάττωμα του Κράτους είναι η ανεντιμότητά του, η ηθελημένη και νομοθετημένη ανεντιμότητα.

Το Κράτος νομοθετεί την ανεντιμότητα

Αναφέρομαι στην αυτοεξαίρεση του Κράτους από τους κανόνες που ορθώς επιβάλλει στην Κοινωνία και στον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας. Θα αναφέρω τέσσερα χαρακτηριστικά παραδείγματα τέτοιας απαράδεκτης συμπεριφοράς του Δημοσίου και δη κατ΄ αύξουσα σειρά σημασίας.

α)  Όπως είναι γνωστό –και για λόγους περιορισμού των καυσαερίων– ο Νόμος επιβάλλει τον τακτικό έλεγχο των αυτοκινήτων στα ΚΤΕΟ: Γνωρίζετε όμως ότι εξαιρούνται τα αυτοκίνητα του Δημοσίου και του Στρατού;

β)  Έχουν –ορθώς– θεσπισθεί αυστηροί, σύγχρονοι Κανονισμοί λειτουργίας για τους ιδιωτικούς βρεφονηπιακούς σταθμούς: Εξαιρούνται και εδώ οι δημόσιοι. Γιατί ;

γ)  Έχουν ομοίως θεσπισθεί αυστηροί, σύγχρονοι Κανονισμοί λειτουργίας των ιδιωτικών Μονάδων Εντατικής Θεραπείας: Και πάλι εξαιρούνται οι δημόσιες.

Για ποιο λόγο ;

Και σας ερωτώ : Με ποια λογική, με ποιο ηθικό δικαίωμα θεσπίστηκαν αυτές οι αυτοεξαιρέσεις του Δημοσίου ;

Βέβαια έχουν διαπιστωθεί και αναρίθμητες πράξεις ανέντιμης ή/και παράνομης συμπεριφοράς του Δημοσίου.

Να σας παραπέμψω στις ετήσιες εκθέσεις του Γενικού Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης για να ενημερωθείτε επίσημα για τη  χαώδη κατάσταση που επικρατεί στον ευρύτερο δημόσιο χώρο: Παράδειγμα, η ατιμωρησία επίορκων υπαλλήλων ή η έμμεση και  άμεση οικονομική ενίσχυση συνδικαλιστικών οργανώσεων με χρήματα του φορολογούμενου πολίτη –ενίσχυση, όπως αναφέρεται στην έκθεση, «παράνομη,  καταχρηστική και αντισυνταγματική». Και προστίθεται: «Οι υπηρεσίες που διαχειρίζονται δημόσιο χρήμα σκαρφάλωσαν στην κορυφή της κλίμακας της διαφθοράς».
Ωστόσο, σας οφείλω ακόμη το τέταρτο παράδειγμα απαράδεκτης συμπεριφοράς του Δημοσίου και δη, τη σοβαρή περίπτωση της αυτοεξαίρεσής του από το Διπλογραφικό Λογιστικό Σύστημα.

Για ποιο λόγο να εξαιρείται το Κράτος και αυτής της υποχρέωσης, που έχει επιβληθεί από δεκαετιών στις περισσότερες χώρες του κόσμου ;

Σ΄ αυτή την αυτοεξαίρεση του Δημοσίου, άλλωστε, οφείλονται εν πολλοίς οι εκάστοτε διορθωτικές απογραφές, οι μαύρες τρύπες και η σημερινή διεθνής αναξιοπιστία της χώρας μας.

Και ερωτώ ακόμη: Γιατί να εξαιρούνται του διπλογραφικού λογιστικού συστήματος η Τοπική Αυτοδιοίκηση, τα ΝΠΔΔ, ακόμη και οι ΔΕΚΟ; Είναι αδιανόητο!

Οι πρώτοι που θα έπρεπε να το εφαρμόζουν είναι ακριβώς εκείνοι που διαχειρίζονται πόρους εθνικούς ή κοινοτικούς, δηλαδή χρήματα του φορολογούμενου. Αλλά αυτοί είναι εκείνοι που, σήμερα ακόμη, στην Ελλάδα,  εξαιρούνται....!!

Εν ολίγοις, αντί να δίνει μόνιμα το σωστό άνωθεν παράδειγμα, το Κράτος συχνά -για να μην πω συνήθως– δίνει το κακό παράδειγμα και νομοθετεί την αυτοεξαίρεσή του από τους σωστούς κανόνες που επιβάλλει στο λαό και την οικονομία.

Κυρίες και Κύριοι, ίσως σκεφθείτε : «Σωστά όλα αυτά, αλλά αποτελούν πάλι διαπιστώσεις και μόνο. Μπορείτε να μας πείτε, δεδομένης αυτής της οδυνηρής πραγματικότητας, τι μπορεί να γίνει, τι μπορούμε να κάνουμε»;

Σ’ αυτό το σωστό ερώτημα, θα προσπαθήσω να δώσω απάντηση ουσίας.

Κατ΄ αρχήν η θεραπεία δεν θα είναι ούτε εύκολη ούτε γρήγορη, λόγω της έκτασης, της σοβαρότητας και της διάρκειας της νόσου. Έχει γίνει τρόπος ζωής για τους προσφέροντες και τακτικό εισόδημα για τους λαμβάνοντες. Έχει στρεβλώσει ολόκληρο το σύστημα λειτουργίας της Κοινωνίας μας, ακόμη και τον τρόπο σκέψης των εργαζομένων στο Δημόσιο και των συνεργαζομένων με αυτούς.

Το «κορόιδο της υπόθεσης»

Αυτή η γενίκευση της ασθένειας λειτουργεί αρνητικά για τον έννομο και έντιμο πολίτη, το συνεπή, που αισθάνεται σαν «το κορόιδο της υπόθεσης» .

Και τι παράδειγμα, ποια αγωγή δίνουμε στην νεολαία μας, με ποιες αντιλήψεις θα την εφοδιάσουμε για να αναλάβει μεθαύριο το ρόλο της στη ζωή;

Οφείλουμε, ωστόσο, να πιστεύουμε ότι θεραπεία είναι εφικτή και έχουμε όλοι υποχρέωση να «βάλουμε πλάτη», όσο μπορούμε και όσο γίνεται.

Θα σας δώσω λοιπόν μια συγκεκριμένη πρόταση θεραπείας, ρεαλιστική και αποτελεσματική, πιστεύω :

Θα αναφερθώ σε έναν αναγνωρισμένο θεσμό που, ενώ χαίρει γενικευμένης εκτίμησης και εμπιστοσύνης, παραμένει σχεδόν ανεκμετάλλευτος στο δημόσιο τομέα : Το πρώην Σώμα Ορκωτών Λογιστών, γνωστό ως ΣΟΛ, νυν «Α.Ε. Ορκωτών Ελεγκτών Λογιστών».

Απλά ειπωμένα, το ΣΟΛ, που δημιουργήθηκε μεταπολεμικά στη χώρα μας, διενεργεί τον πλήρη οικονομικό έλεγχο όλων των εταιριών που έχουν μορφή ΑΕ του Κωδικοποιημένου Νόμου 2190/1920, τόσο του ιδιωτικού όσο και του δημόσιου τομέα. Πέραν αυτών, οι ορκωτοί Ελεγκτές-Λογιστές  διενεργούν και τον τακτικό έλεγχο διαχείρισης και καταστάσεων των ΝΠΔΔ και ορισμένων ΝΠΙΔ.

Δημόσιο χωρίς έλεγχο

Τίθεται όμως το ερώτημα εάν εφαρμόζεται - και δη από αυτούς τους φορείς του Δημοσίου - ο υποχρεωτικός έλεγχός τους από τους Ορκωτούς Ελεγκτές Λογιστές, τον οποίο προβλέπει το νομοθετικό πλαίσιο της χώρας.

Δεδομένου ότι ο συνολικός αριθμός αυτών των φορέων του Δημοσίου, σύμφωνα με τη Στατιστική Υπηρεσία, υπερβαίνει τους 1.500, εκτιμάται ότι δεν ελέγχονται τουλάχιστον οι μισοί από αυτούς. Σημαντική περίπτωση «αυτο-εξαίρεσης» από τον έλεγχο των Ορκωτών Ελεγκτών Λογιστών είναι το ΙΚΑ, το οποίο προφασίστηκε αδυναμία καταβολής του δήθεν «μεγάλου κόστους»  της αμοιβής του ελέγχου. Προφανώς το ΙΚΑ δεν έλαβε υπόψη του – ή δεν θέλησε να λάβει υπόψη του – τις σημαντικές οικονομίες που θα μπορούσαν να προκύψουν από τον έλεγχο αυτό.

Τι γίνεται λοιπόν με το μεγάλο αριθμό των φορέων του Δημοσίου που λειτουργούν απλογραφικά, δηλαδή με τη λογική του «τι μπαίνει και τι βγαίνει από το ταμείο» - που είναι ο τρόπος λειτουργίας του Δημόσιου Λογιστικού;  Γιατί δεν έχουν θεσπισθεί γενικώς η εφαρμογή του Διπλογραφικού Λογιστικού Συστήματος και,  παράλληλα, ο θεσμός του ελέγχου από τους Ορκωτούς Ελεγκτές Λογιστές και δη με την υποχρεωτική δημοσίευση των ετησίων εκθέσεων ελέγχου ; Μήπως λείπει η πολιτική βούληση;

Η διπλογραφία και ο έλεγχος  είναι  τα αποτελεσματικότερα μέσα προστασίας  των συμφερόντων του κοινωνικού συνόλου.

Με την εγκατάσταση σε όλους τους φορείς του Δημοσίου του Διπλογραφικού Λογιστικού Συστήματος, θα απαλειφθούν τα μειονεκτήματα και οι αδυναμίες που παρουσιάζει το ισχύον σήμερα Απλογραφικό Λογιστικό Σύστημα και εν πολλοίς η προκύπτουσα διαφθορά.

Μέσα στη δύσκολη οικονομική πραγματικότητα που βιώνει σήμερα η χώρα μας και στην προσπάθεια για ανάκαμψη, ο ρόλος του Ορκωτού Ελεγκτή Λογιστή αποκτά ιδιαίτερη σημασία.

Τα έντονα φαινόμενα διαφθοράς, σπατάλης και κακοδιαχείρισης, η απαίτηση για τη διασφάλιση των αρχών της διαφάνειας, της ακεραιότητας και της υποχρέωσης λογοδοσίας όσων διαχειρίζονται δημόσιους πόρους, καθιστούν επιτακτική την ανάγκη επιβολής του θεσμού  του ελέγχου, σε όλους τους φορείς του Δημοσίου και δη από Ορκωτούς Ελεγκτές Λογιστές, οι οποίοι εφαρμόζουν πιστά διεθνή ελεγκτικά πρότυπα και αρχές. 

Το αυτοδιοίκητο των ΑΕΙ, αποκλείει τον ουσιαστικό έλεγχο

Επιτρέψτε μου όμως να αναφερθώ ειδικότερα στα Πανεπιστήμια, που μας προβληματίζουν όλους από καιρό. Σύμφωνα με το Νόμο 1268/82, τα ΑΕΙ είναι ΝΠΔΔ αυτοδιοικούμενα – που σημαίνει ότι έχουν πλήρη οικονομική και δημοσιονομική αυτοτέλεια και διαχειρίζονται έσοδα και περιουσιακά  στοιχεία  χωρίς παρέμβαση τρίτων. Με άλλα λόγια, ασκούν και αυτοέλεγχο.

Κάθε ουσιαστικός έλεγχος από το Δημόσιο αποκλείεται λόγω του καθεστώτος της αυτοδιοίκησης.

Σημειωτέον ότι, μόνον οι «Ειδικοί Λογαριασμοί Κονδυλίων Έρευνας» (ΕΛΚΕ) των Πανεπιστημίων υπόκεινται σε έλεγχο Ορκωτών Λογιστών, αλλά χωρίς δημοσίευση έκθεσης ελέγχου και, από την άλλη, εξ όσων γνωρίζω, μόνο το Πανεπιστήμιο Πειραιώς εφαρμόζει το διπλογραφικό λογιστικό σύστημα στους τακτικούς λογαριασμούς του αλλά και πάλι χωρίς δημοσίευση έκθεσης.

Και σας ερωτώ, δεν θα απεκόμιζαν πολλαπλά οφέλη τα Πανεπιστήμιά μας εάν αποφάσιζαν ΟΙΚΕΙΟΘΕΛΩΣ να εφαρμόζουν εφεξής πλήρως το  Διπλογραφικό Λογιστικό Σύστημα, η διαχείρισή τους να ελέγχεται από τους Ορκωτούς Ελεγκτές Λογιστές και η έκθεση ελέγχου να δημοσιεύεται ;

Πέραν των πιθανών οικονομιών που θα επιτύγχαναν στη διαχείριση, δεν θα έχαιραν μεγαλύτερης εκτίμησης και εμπιστοσύνης από την Κοινωνία και το ευρύτερο κοινό ; Και πόσο ωραίο παράδειγμα προς μίμηση θα έδιναν και στους άλλους οργανισμούς που χαίρουν του προνομιακού καθεστώτος του  «αυτοδιοικείν» !

Δεν θα είχαν οι Διοικήσεις των Πανεπιστημίων τίποτε να χάσουν, μόνο κέρδος θα είχαν οι πάντες.

Από την αυτοεξαίρεση, στην αυτοβελτίωση

Θα κλείσω, Κυρίες και Κύριοι, αναφέροντας δύο ποιοτικές αντιλήψεις τις οποίες κάθε προηγμένη δημοκρατική Κοινωνία σήμερα πλέον ενστερνίζεται, δυστυχώς όμως, στην Ελλάδα, απουσιάζουν παντελώς από τον ευρύτερο δημόσιο χώρο, ειδικότερα δε από τα ΑΕΙ.

·   Πρώτον, η έννοια της λογοδοσίας,  της ανοικτής ουσιαστικής λογοδοσίας του κάθε δημόσιου ηγέτη και δη στην Κοινωνία και πρωτίστως στους άμεσα ενδιαφερόμενους (όπως είναι, στην περίπτωση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, οι γονείς της φοιτητικής νεολαίας). Αναφέρομαι, βέβαια, σε λογοδοσία με θάρρος, ειλικρίνεια και πλήρη διαφάνεια. Πιστεύω ότι δεν υπάρχει, δεν μπορεί να βρεθεί ηθικό, πειστικό και έγκυρο επιχείρημα αντίθετο με την αντίληψη αυτή.

·    Δεύτερον, η έννοια της αυτο-αξιολόγησης για όποιον επιδιώκει  ποιότητα δράσης δηλαδή η συνεχής προσπάθεια ουσιαστικής  αυτο-αξιολόγησης με στόχο την πρόοδο. Πρέπει να πιστεύουμε ακράδαντα ότι  υπάρχουν παντού και πάντα περιθώρια για περαιτέρω βελτίωση. Η έννοια της προόδου επιβάλλει την αυτο-αξιολόγηση,  η δε ταχύτερη και αποτελεσματικότερη μέθοδος ασφαλώς δεν είναι η αυτο-εξαίρεση, αλλά η αυτο-βελτίωση.-

πηγή