Troika's double warning

Αν η αξιολόγηση δεν έχει ολοκληρωθεί την τελευταία μέρα του χρόνου -όταν λήγει και το πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Ελλάδα- τότε όλα τα υπολειπόμενα χρήματα θα εξαφανιστούν» λέει ανώτατος Ευρωπαίος αξιωματούχος, όπως αναφέρει η...

...«Καθημερινή».

Και μπορεί τα 1,8 δισ. που υπολείπονται από το ευρωπαϊκό σκέλος του προγράμματος να μην είναι ένα ποσό απόλυτα αναγκαίο για τα ταμεία της χώρας μας, αυτό, όμως, που είναι ιδιαίτερα σημαντικό είναι ότι αν η πέμπτη αξιολόγηση δεν έχει τελειώσει μέσα στην χρονιά, τότε η τόσο «πολυπόθητη» ελάφρυνση του χρέους δεν θα μπορέσει επίσης να ολοκληρωθεί καθώς είναι άρρηκτα δεμένη με την ολοκλήρωση της αξιολόγησης.

Τι σημαίνει αυτό πρακτικά; Οτι θα ξεκινήσει η Ελλάδα το καινούργιο έτος με ένα τρίτο πακέτο (το οποίο δεν θα έχει το όνομα «πρόγραμμα»), που από τη μια πλευρά θα της χαρίσει σίγουρα χρόνο, ενδεχομένως και μία καινούργια μικρή χρηματοδότηση και βεβαίως την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους, αλλά από την άλλη θα συνεπάγεται υποχρεώσεις που θα πρέπει να εκπληρώσει η ελληνική πλευρά. Γιατί «εννοείται ότι οποιαδήποτε περαιτέρω χρηματοδότηση θα συνοδεύεται με νέους όρους», όπως σχολιάζει ο Ευρωπαίος αξιωματούχος. Επειδή η πιθανότητα για τρίτο πρόγραμμα έχει αποκλειστεί επανειλημμένως από τον ίδιο τον πρωθυπουργό, η ελληνική πλευρά βρίσκεται με το ένα και μοναδικό σενάριο στα χέρια της και αυτό είναι να τελειώσει την πέμπτη αξιολόγηση πριν από την 31η Δεκεμβρίου και μαζί με αυτήν τη συζήτηση για την ελάφρυνση του χρέους.

Και επειδή το τέλος του χρόνου είναι μόνο πέντε μήνες μακριά, στα γραφεία της Κομισιόν και του Συμβουλίου οι συζητήσεις για το πώς μία ελάφρυνση του χρέους θα μπορούσε να γίνει έχουν ξεκινήσει σε ανεπίσημο επίπεδο. Το σενάριο που μελετάται περισσότερο είναι όχι μια ελάφρυνση χρέους «μια και έξω», αλλά με προαπαιτούμενα, τα οποία θα ελέγχονται σε εξαμηνιαία ή ετήσια βάση. Δηλαδή αν αποφασιστεί τελικά ότι η ελάφρυνση θα γίνει μέσω μείωσης του επιτοκίου και επιμήκυνσης του χρόνου αποπληρωμής, αυτά θα πρέπει να «κερδίζονται» κάθε φορά και μόνο μετά την κάλυψη των προαπαιτούμενων από την πλευρά της Ελλάδας για τα επόμενα 40, 50 ή όσα χρόνια συμφωνηθούν ότι θα διαρκέσει η αποπληρωμή.

Αυτή η προσέγγιση για ελάφρυνση του χρέους είναι εμπνεύσεως της Παγκόσμιας Τράπεζας, μια μέθοδος που έχει χρησιμοποιήσει σε άλλες χώρες, γνωστή και ως μέθοδος HIPC (heavily indebted poor countries) για χώρες φτωχές με πολύ μεγάλο χρέος. Οι λεπτομέρειες αναμένεται να τεθούν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων του Euroworking Group από τον Οκτώβριο όπου ο Ελληνας εκπρόσωπος, Χριστόδουλος Στεφανάδης -που μόλις ανέλαβε τον Ιούνιο- θα πρέπει να διαπραγματευτεί ποιο σενάριο για την ελάφρυνση του χρέους εξυπηρετεί καλύτερα τα συμφέροντα της χώρας μας. Αυτό που συζητείται ακόμα ως πιθανό σενάριο είναι να «κλειδώσει» το κυμαινόμενο επιτόκιο που έχει αυτή τη στιγμή η Ελλάδα στο δάνειο των 140 δισ. από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης EFSF σε ένα σταθερό και χαμηλό καθώς αυτό που έχει τώρα είναι κυμαινόμενο και καθορίζεται από την αγορά.

Για τον ανώτατο αξιωματούχο, όμως, όλη αυτή η συζήτηση γύρω από την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους έχει πάρει μεγαλύτερες διαστάσεις από αυτές που θα έπρεπε, μετατρέποντάς την στην “ιερή αγελάδα” της ελληνικής πολιτικής σκηνής. Ο ίδιος πιστεύει ότι εφόσον η χώρα μας αυτή τη στιγμή έχει τις καλύτερες συνθήκες αναχρηματοδότησης του χρέους παγκοσμίως ρωτάει με απορία «τι άλλο θέλετε;». Ενώ επισημαίνει ότι η ωρίμανση του χρέους σε 30 χρόνια είναι κοντά στο μηδέν και τονίζει ότι μόνο η Β. Κορέα έχει καλύτερες συνθήκες γιατί πολύ απλά δεν εξυπηρετεί το χρέος της. Ενώ συμπληρώνει ότι το μόνο που θα έκανε πραγματική διαφορά στην ελληνική οικονομία είναι να κοπεί άμεσα ένα κομμάτι του χρέους, πράγμα στο οποίο δεν θα συμφωνούσαν ποτέ οι υπόλοιπες χώρες.

Η πέμπτη αξιολόγηση που αναμένεται να ξεκινήσει κάποια στιγμή τον Οκτώβριο, αφού ολοκληρωθούν οι περίπου 600 εκκρεμότητες που παραμένουν από την τέταρτη αξιολόγηση, δεν θα περιμένει τα αποτελέσματα των στρες τεστ των ελληνικών τραπεζών. Αν τα τεστ αντοχής αποδείξουν ότι οι τράπεζες δεν χρειάζονται περαιτέρω ανακεφαλαιοποίηση, τότε τα 11 δισ. από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας που φυλάσσονται γι’ αυτόν τον λόγο μπορεί να χρησιμοποιηθούν για αποπληρωμή του χρέους ή για κάλυψη χρηματοδοτικού ή δημοσιονομικού κενού μετά από απόφαση του Eurogroup. Αν όμως προκύψει κάποιο κενό, το οποίο είναι και το πιθανότερο σενάριο, τότε οι τράπεζες θα έχουν διορία από έξι μέχρι εννέα μήνες για «να βγουν» στις αγορές και να το καλύψουν. Αρα εκ των πραγμάτων πριν από το τέλος του θέρους ουδείς μπορεί να γνωρίζει αν τα 11 δισ. του ΤΧΣ θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν ή όχι για να καλύψουν οποιοδήποτε κενό προκύψει.