Πριν από λίγες δεκαετίες, στο ρητορικό ερώτημα του Κωνσταντίνου Καραμανλή «ποιος κυβερνά αυτό τον τόπο»,  πολλοί θα απαντούσαν «το Συγκρότημα Λαμπράκη», ο μετέπειτα ΔΟΛ... 


Τώρα  η απάντηση μπορεί να ήταν λίγο διαφορετική. Θα περιλάμβανε όμως οπωσδήποτε τον όμιλο Μπόμπολα και τον επιχειρηματικό του βραχίονα στα media - την εκδοτική εταιρία «Πήγασος» με τις δεκάδες θυγατρικές και τη μεγάλη συμμετοχή στο Mega.

Ο «Πήγασος» είναι η ναυαρχίδα μιας πραγματικής αυτοκρατορίας στο χώρο της ενημέρωσης, που περιλαμβάνει ημερήσιες εφημερίδες («Εθνος», «Ημερησία», αθλητικές), περίπου 20 περιοδικά  κάθε είδους,  ραδιοφωνικούς σταθμούς, ενημερωτικά portals, το 50% της εταιρίας «Ιρις» (που διαθέτει το μεγαλύτερο στην Ελλάδα συγκρότημα εκτυπωτικών μονάδων),  καθώς  και το μετοχικό πακέτο σχετικής πλειοψηφίας (27%) του τηλεοπτικού σταθμού Mega .

Μέσα από αυτά τα media ο όμιλος Μπόμπολα διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση (ή/και στη «χειραγώγηση») της κοινής γνώμης,  στις πολιτικές-κομματικές εξελίξεις, στη λήψη αποφάσεων που συναρτώνται με τη χάραξη κυβερνητικής πολιτικής. Όπως θα έλεγαν οι παλιότεροι, μπορεί λίγο-πολύ «να ανεβάζει και να κατεβάζει κυβερνήσεις» - τουλάχιστον υπουργούς…

Για να στηρίζει αυτή τη «χάρτινη αυτοκρατορία» που του ανοίγει δρόμους για  μεγάλες μπίζνες, ο όμιλος ήταν πάντοτε πρόθυμος να ξοδέψει  κάτι από αυτά που κέρδιζε από άλλες δουλειές – δημόσια έργα, κατασκευές, real estate, ενέργεια κλπ.

Όμως τα πράγματα έχουν δυσκολέψει. Τα ελληνικά media διανύουν τη χειρότερη ίσως περίοδο της μεταπολεμικής ιστορίας τους και χρειάζονται συνεχείς κεφαλαιακές  «ενέσεις» για να μη βάλουν λουκέτο. Η οικογένεια Μπόμπολα εισέφερε ήδη «ζεστό χρήμα» στον Πήγασο, σε θυγατρικές του και στο Mega, που βρέθηκαν σε δύσκολη οικονομική θέση εξαιτίας της συσσώρευσης μεγάλων ζημιών τα τελευταία χρόνια.

Θα χρειασθεί να ξαναβάλει  - τουλάχιστον στον Πήγασο που  έχει αρνητική καθαρή θέση – καθώς τα πράγματα στον κλάδο δεν φαίνεται να καλυτερεύουν. Το νομοθέτημα που ψήφισε προχθές η κυβέρνηση με ρυθμίσεις «κομμένες και ραμμένες» στα μέτρα των καναλαρχών και των μεγάλων συγκροτημάτων Τύπου, θα βοηθήσει τις επιχειρήσεις  του κλάδου, αλλά δεν πρόκειται να λύσει τα προβλήματα τους.

Εκτός λοιπόν από την εισφορά κεφαλαίων, οι ιδιοκτήτες της αυτοκρατορίας του «Πήγασου» θα αναγκασθούν να αναζητήσουν  και άλλες λύσεις.

 Κάθε τόσο επανέρχεται στο προσκήνιο – και διαψεύδεται επισήμως – το σενάριο της συγχώνευσης με τον (πρώην) ΔΟΛ του Σταύρου Ψυχάρη.

 Παράλληλα γίνονται προσπάθειες εσωτερικής αναδιάρθρωσης στις εταιρίες του Πήγασου, με κινήσεις περιστολής του κόστους (μειώσεις προσωπικού, «κούρεμα» μισθών κλπ). Κατά καιρούς η οικογένεια Μπόμπολα  αφήνει να διαρρεύσει – ή προσπαθεί να δημιουργήσει την εντύπωση - ότι θέλει να απεμπλακεί από τα media.

Το είχε επιχειρήσει παλαιότερα, προς εξαετίας, όταν  είχε κλείσει συμφωνία με τη Γιάννα και τον Θόδωρο Αγγελόπουλο να τους πουλήσει το πλειοψηφικό πακέτο του «Πήγασου» έναντι περίπου 120 εκατ. ευρώ. Το deal ματαιώθηκε την τελευταία στιγμή και έκτοτε δεν έχει εμφανισθεί αξιόπιστος υποψήφιος αγοραστής.

 Καθώς μάλιστα η οικονομική συγκυρία για τα media  επιδεινώνεται  και η «μαύρη τρύπα» του Πήγασου μεγαλώνει,  γίνεται όλο και πιο απίθανο το ενδεχόμενο να πουληθεί.

Αυτό όμως δεν δικαιολογεί την πλήρη απαξίωση του στο Χρηματιστήριο. Από τα 120 εκατ. ευρώ που έδινε η Γιάννα Αγγελοπούλου για το πλειοψηφικό πακέτο, ολόκληρος ο Πήγασος αξίζει σήμερα στο χρηματιστηριακό ταμπλό μόλις…. 675 χιλιάδες(!!) ευρώ. Εχει χάσει δηλαδή περίπου 99,5%(!) της αξίας του.

Η μετοχή έκλεισε την Παρασκευή στα 3,6… λεπτά (0,036 ευρώ). Αυτό σημαίνει ότι πληρώνοντας κάποιος 675 χιλιάδες ευρώ, θα μπορούσε να αγοράσει  το 100% των μετοχών του Πήγασου – δηλαδή τις 3 ημερήσιες εφημερίδες του, τα 20 περιοδικά, τα portals,  το 27% του Mega  και τη μισή «Ιριδα».

Πρακτικά δεν υπάρχει βέβαια τέτοια δυνατότητα, καθώς η προσφορά μετοχών είναι μηδαμινή και οι συναλλαγές ελάχιστες.

Όμως αυτή η  υπερβολικά ακραία στρέβλωση στην αγορά, προκαλεί ερωτηματικά. Το πρώτο και πλέον εύλογο είναι γιατί οι ιδιοκτήτες της εταιρίας έχουν αφήσει να γίνει αυτή η πλήρης απαξίωση – αν δεν την επιδίωξαν.

Στην αγορά ακούγονται πολλά σενάρια, τα οποία όμως είναι εικοτολογίες και δεν βασίζονται σε πληροφορίες ή γεγονότα. Στελέχη χρηματιστηριακών εταιριών  εκφράζουν την – συνηθισμένη σε τέτοιες περιπτώσεις – υπόνοια ότι η οικογένεια Μπόμπολα  θέλει να βγάλει την εταιρία από το ΧΑ αντί «πινακίου φακής», γι αυτό κρατά την τιμή της μετοχής κοντά στο… μηδέν.

Υπάρχει πάντως κι ένα  επιχείρημα που θα δικαιολογούσε εν μέρει αυτή την πλήρη απαξίωση: Η οικονομική κατάσταση και η χρηματοοικονομική εικόνα του ομίλου είναι εξόχως αρνητική.

-    Στην ενοποιημένη λογιστική κατάσταση Α' τριμήνου ο όμιλος εμφανίζει αρνητική καθαρή θέση 67,6 εκατ. ευρώ (έχει χάσει δηλαδή το σύνολο των κεφαλαίων και βρίσκεται στο «κόκκινο»)
-    Οι συνολικές υποχρεώσεις του ανέρχονται σε 184 εκατ. ευρώ (ήταν 223 εκατ. ευρώ πριν από την ΑΜΚ) και είναι διπλάσιες  από τον ετήσιο κύκλο εργασιών.
-    Πέρυσι είχε ζημιές 32 εκατ. ευρώ και στο πρώτο φετινό τρίμηνο έχασε άλλα 7,9 εκατ.
-    Ο κύκλος εργασιών του συρρικνώνεται λόγω της κρίσης. Πέρυσι τα συνολικά έοδα μειώθηκαν κατά 13% στα 80 εκατ. ευρώ. Στο πρώτο φετινό τρίμηνο η πτώση συνεχίσθηκε με ταχύτερο ρυθμό (-19%).

Είναι προφανές ότι ο όμιλος βρίσκεται σε εξαιρετικά δυσχερή θέση. Ακόμη κι αν πουλούσε τα περιουσιακά του στοιχεία (εφημερίδες, περιοδικά, συμμετοχές) είναι αμφίβολο αν θα μπορούσε να καλύψει τις υποχρεώσεις του.

Αυτό όμως δεν δικαιολογεί την πλήρη απαξίωση. Υπάρχουν στο Χρηματιστήριο άλλες επιχειρήσεις  υπερχρεωμένες – ακόμη και μη βιώσιμες – που αποτιμώνται περισσότερο.  Όπως επισημαίνουν επιχειρηματικοί και χρηματιστηριακοί παράγοντες, η αποτίμηση του Πήγασου δεν μπορεί να γίνεται με τα συνήθη κριτήρια. Η αξία του δεν έγκειται στην δυνατότητα κερδοφορίας του, αλλά στο γεγονός ότι ελέγχει μέσα ενημέρωσης…

Η τωρινή αποτίμηση του ομίλου στο χρηματιστηριακό ταμπλό θα δικαιολογούνταν μόνο εάν ο όμιλος βρισκόταν στα πρόθυρα κατάρρευσης και θεωρούνταν σχέδιο βέβαιο ότι θα βάλει λουκέτο.

 Υπάρχει τέτοιο ενδεχόμενο; Μάλλον απίθανο. Οικονομικά συμφέροντα και πολιτικό κατεστημένο δεν θα άφηναν ποτέ να «εξαϋλωθεί» μια αυτοκρατορία των media…