Ο κόσμος δεν τους εμπιστεύεται, η ανάπτυξη δεν έρχεται...

Του Θανάση Μαυρίδη

Έχει τα δίκια του ο Σαμαράς, όταν αναφέρεται στους υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης της Ελλάδας σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη. Όταν έχεις πέσει στο πάτωμα και σηκώνεις το κεφάλι για να δεις τους άλλους που μόλις έχουν γλιστρήσει, μπορείς να το πεις και...
ανάπτυξη. Στη χειρότερη μπορείς να παραμείνεις στο πάτωμα και να αντιμετωπίσεις με χαιρεκακία την πτώση των υπολοίπων. Μόνο που οι "άλλοι" είναι τόσο "βαριές περιπτώσεις" που όταν φτάσουν στο πάτωμα, μπορεί αυτό και να υποχωρήσει!

Να αφήσουμε τους γρίφους και να πούμε τα πράγματα καθαρά: Η κυβέρνηση έχει καταφέρει πέντε πράγματα σε επίπεδο αριθμών. Θα μπορούσε να καταφέρει χίλια πέντε κι όχι μόνο πέντε. Θα μπορούσε να μην έχει ακολουθήσει το δρόμο της υπερφορολόγησης. Θα μπορούσε να βρίσκεται πιο κοντά στα προβλήματα των δοκιμαζόμενων συμπολιτών μας. Όλα αυτά είναι σωστά. Σωστό, όμως, είναι και το ότι η Ελλάδα θα μπορούσε αυτή τη στιγμή να βρίσκεται ήδη στον τρίτο κόσμο. Να τα λέμε κι αυτά!

Ωστόσο, ο δρόμος που ακολουθούν οδηγεί σε αδιέξοδο. Προσέξτε! Είναι πιθανό η κατάσταση να βελτιωθεί και μάλιστα αισθητά σε σχέση με τα όσα έχουμε γνωρίσει τα τελευταία πέντε χρόνια. Αν όμως δεν αλλάξουν οι πολιτικές κι αν δεν μπορέσει η ελληνική κοινωνία να εμπιστευτεί την ίδια τη χώρα, τότε θα ξανασυναντηθούμε όλοι μας μπροστά σε έναν τοίχο.

Τον Σεπτέμβριο, για παράδειγμα, η εμπορική αγορά άρχισε να παίρνει πολλές ανάσες. Ο κόσμος αύξησε την κατανάλωση και όλα έδειχναν ότι το 2014 θα έκλεινε με αισιόδοξο τρόπο. Μέχρι που ήρθε το χαστούκι από τις αγορές και ξαφνικά όλα πάγωσαν. Στο σημείο αυτό θα πει κάποιος ότι ο κόσμος θα ψωνίσει όταν νιώσει και πάλι ασφαλής. Αυτό δεν σημαίνει, όμως, ότι η αγορά θα πάρει σωρευτικά τον τζίρο που έχει χάσει αυτές τις εβδομάδες.

Ας πούμε ότι με τον έναν ή τον άλλο τρόπο ο κόσμος ξεθαρρεύει και αρχίζει να καταναλώνει. Επίσης, γίνονται και δύο τρεις καλές επιχειρηματικές κινήσεις. Ανεβαίνει λίγο το χρηματιστήριο και πέφτουν τα επιτόκια. Η αίσθηση που θα δημιουργηθεί είναι εκείνη που έχει ο έγκλειστος για χρόνια σε ένα σκοτεινό θάλαμο, όταν του επιτρέψουν να βγει στην αυλή λίγο πριν την δύση του ηλίου. Θα νομίζει ότι βρέθηκε μέσα στο απόλυτο φως.

Για να αρχίσουμε να συζητάμε για ένα βιώσιμο μοντέλο ανάπτυξης θα χρειαστεί να προχωρήσουμε σε μία συνολική αναθεώρηση των μέχρι σήμερα επιλογών. Σήμερα δεν έχουμε καν μοντέλο. Δεν ξέρουμε τι ακριβώς είναι εκείνο που θέλουμε να πετύχουμε. Θα μπορούσε ο κ. Σαμαράς να ισχυριστεί ότι είχε μέχρι σήμερα άλλες προτεραιότητες. Δεν συμφωνούμε, αλλά για χάρη της οικονομίας της συζήτησης ας το αποδεχτούμε. Ας το κάνει, λοιπόν, τώρα! Τι σημαίνει αυτό;  

Σημαίνει ότι αν έχεις επιλέξει να αναπτυχτεί ο τουρισμός δεν προτείνεις στην τρόικα να αυξηθεί ο ΦΠΑ στα ξενοδοχεία. Ότι οι προτάσεις σου, εκείνα που αποδέχεσαι και εκείνα που δεν αποδέχεσαι, τα γνωρίζεις πριν καν τεθούν. Επειδή ξέρεις τι ακριβώς θέλεις να πετύχεις...

Όταν αναφερόμαστε στα αίτια της σημερινής κατάστασης όλοι εμείς που μιλάμε για τα κοινά, δείχνουμε με το δάκτυλο τον τραπεζικό τομέα και του χρεώνουμε την έλλειψη ρευστότητας στην αγορά. Το κάνουμε όλοι μας. Δεξιοί, αριστεροί, κεντρώοι.

Η άποψη αυτή βολεύει κυρίως τα πολιτικά κόμματα. Κι αυτό διότι είναι εύκολο να ρίξουν το ανάθεμα στους κακούς τραπεζίτες και να παραβλέψουν έτσι την δική τους ευθύνη στο θέμα του κλίματος. Για να μπορεί να δώσει η τράπεζα χρήματα θα πρέπει να τα έχει.
Η φυγή δεκάδων δισεκατομμυρίων ευρώ σε τράπεζες τους εξωτερικού τραυμάτισε και το τραπεζικό σύστημα και την ελληνική κοινωνία!

Οι άνθρωποι φοβήθηκαν και προσπάθησαν να προστατεύσουν το βιος τους. Γιατί φοβήθηκαν; Επειδή ήταν πιθανό η Ελλάδα να βγει από την Ευρωζώνη. Κι όσα κείμενα έχουν γραφτεί από τους πρωταγωνιστές εκείνης της περιόδου στην Ευρώπη μας δείχνουν ότι είχαν δίκιο όσοι φοβήθηκαν.

Ήταν πολύ πιθανό τα ευρώ να γίνουν πληθωριστικές δραχμούλες. Δεν μπορούμε να κατηγορήσουμε τους πολίτες γιατί προσπάθησαν να διαφυλάξουν τα συμφέροντα της οικογένειάς τους.

Το ερώτημα είναι για ποιόν λόγο οι άνθρωποι αυτοί που έβγαλαν τα χρήματά τους στο εξωτερικό δεν τα επιστρέφουν πίσω.

Οι τράπεζες έχουν ανακεφαλαιοποιηθεί και η χώρα δεν βρίσκεται στο 2012. Η αλήθεια εξακολουθεί να είναι ότι οι αποταμιευτές εν εμπιστεύονται το πολιτικό μας σύστημα. Φοβούνται ! Πως μπορούμε να τους αδικήσουμε; Κι εδώ το βάρος πέφτει περισσότερο γι αυτό το θέμα στην αξιωματική αντιπολίτευση. Γιατί ένας που έχει βγάλει τα χρήματά του στην Ελβετία να τα φέρει πίσω, όταν ο ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος αύριο μπορεί να είναι κυβέρνηση, λέει ότι επιθυμεί την κρατικοποίηση των τραπεζών και αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο να μην εκπληρώσουμε τις δανειακές μας υποχρεώσεις προς τους εταίρους μας; Όλα αυτά που λένε σημαίνουν έξοδο της Ελλάδας από την Ευρώπη. Κι αν αυτό σας φαίνεται υπερβολικό, ας πούμε ότι σημαίνουν την πιθανότητα εξόδου της Ελλάδας από την Ευρώπη.

Μπορεί να είναι βολικό να λες στο πρόγραμμά σου ότι θα λύσεις το πρόβλημα της ρευστότητας δίνοντας μία ... εντολή στο τραπεζικό σύστημα, αλλά δεν απαντάς έτσι στο πιο κρίσιμο και ουσιαστικό ερώτημα: Γιατί δεν συμβάλεις σε ένα κλίμα ασφάλειας για να πειστούν έτσι οι αποταμιευτές να φέρουν τα χρήματά τους πίσω στην Ελλάδα;

Μην νομίζετε ότι αυτό είναι το μοναδικό μας πρόβλημα στο θέμα της ρευστότητας. Δεν ευθύνεται μόνο ο πολιτικός κόσμος, αλλά και ο επιχειρηματικός! Θα σας δώσουμε μια είδηση: Το τραπεζικό σύστημα θα δώσει περισσότερα δάνεια στην αγορά. Απόλυτα λογική εξέλιξη από την στιγμή που πέτυχε η ανακεφαλαιοποίηση.

Κι αυτό θα συμβεί δίχως να έχουν επιστρέψει οι καταθέσεις από το εξωτερικό. Για παράδειγμα, μαθαίνουμε ότι η Εθνική Τράπεζα θα δώσει φέτος 5 δισ. ευρώ για χορηγήσεις έναντι 3 πέρυσι. Πέντε δισεκατομμύρια σημαίνει επενδύσεις μεγαλύτερες από 8 δισεκατομμύρια ευρώ. Και τέσσερις τράπεζες σημαίνει να πέσουν σε μία χρονιά από 25 ως 32 δισεκατομμύρια ευρώ στην αγορά! Μιλάμε για επανάσταση! Κι όμως! Εδώ αρχίζουν τα σπουδαία...

Αν πράγματι μπορούσε η αγορά να απορροφήσει τόσα χρήματα η Ελλάδα θα είχε ήδη ξεπεράσει την κρίση! Μιλάμε για εκατοντάδες χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας. Αλλά! Υπάρχει ένα μεγάλο αλλά! Πέρυσι η Εθνική δεν μπόρεσε να δώσει τα 3 δισεκατομμύρια ευρώ που είχε προγραμματίσει. Κι αυτό διότι δύο στους τρεις επιχειρηματίες δεν προχώρησαν στην εκταμίευση του εγκριθέντος δανείου τους! Τι μας λέει ότι φέτος η αγορά θα απορροφήσει τα 5 δισεκατομμύρια, όταν πέρυσι δεν μπόρεσε να απορροφήσει τα 3;

Από στελέχη της Εθνικής μαθαίνουμε ότι από το καλοκαίρι ο κ. Τουρκολιάς έχει οργώσει την ελληνική επαρχία κι ότι έχει συναντήσει εκατοντάδες επιχειρηματίες. Ακριβώς για να δώσει ώθηση και να μπορέσει να ξεπεράσει αυτόν τον σκόπελο. Ο κ. Τουρκολιάς την δουλειά του την έκανε. Σίγουρα θα βελτιώσει τα ποσοστά. Αλλά δεν θα λύσει το πρόβλημα.

Όπως συμβαίνει και με τους αποταμιευτές έτσι και στους επιχειρηματίες υπάρχει κλίμα δυσπιστίας.

Για τους ίδιους λόγους, την έλλειψη εμπιστοσύνης στις προοπτικές της χώρας εξαιτίας της ανικανότητας του πολιτικού κόσμου να διαμορφώσουν ένα εθνικό σχέδιο για την επόμενη ημέρα. Ωστόσο, θα χρειαστεί να κάνουμε έναν διαχωρισμό μεταξύ των αποταμιευτών και των επιχειρηματιών. Κι αυτό διότι οι επιχειρηματίες έχουν μεγαλύτερη ευχέρεια να συνομιλούν -θεσμικά- με την εξουσία.

Το ερώτημα είναι το ακριβώς συζητούν! Αν μετέφεραν με ένταση αυτό που πραγματικά τους απασχολούσε και απαιτούσαν λύση, τότε πολλά πράγματα θα άλλαζαν. Αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις εκείνο που απασχολεί τους ισχυρούς επιχειρηματίες δεν είναι το κοινό καλό, αλλά οι σχέσεις τους με την εξουσία για την εξασφάλιση προνομίων γι αυτούς σε σχέση με τον ανταγωνισμό τους.

Αναφερθήκαμε ιδιαίτερα στο θέμα της ρευστότητας επειδή αυτό είναι πράγματι το κλειδί γι να ξεκλειδώσουμε την πόρτα και να βγούμε από το δωμάτιο της κρίσης. Μακάρι να μπορούσε αυτό να γίνει με ... εντολή Σαμαρά! Δεν θα γίνει έτσι, επειδή δεν μπορεί να γίνει με αυτό τον τρόπο. Κι ο μεγάλος κίνδυνος είναι να υπάρξει μία φυσιολογική αντίδραση της αγοράς και να πιστέψουν ότι βρίσκονται σε καλό δρόμο.

Σε μία τέτοια περίπτωση θα δηλώνουμε ικανοποιημένοι από την άνθιση των αριθμών, αλλά η κρίση θα επιστρέψει στην συνέχεια δριμύτερη. Είτε επειδή αυτό θα μας έρθει από το εξωτερικό είτε επειδή θα κληθούμε να αντιμετωπίσουμε και πάλι τον σκληρό πυρήνα των προβλημάτων μας. Εκτός κι αν νομίζει κανείς ότι είναι βιώσιμο ένα σύστημα όπου ένας εργαζόμενος "τρέφει" έναν συνταξιούχο.

Δεν βρίσκονται στον σωστό δρόμο.
Το λέμε με επιμονή από την ώρα που κάποιοι άνοιγαν σαμπάνιες για να γιορτάσουν την έξοδό μας στις αγορές. Ας μην κάνουν και τώρα το ίδιο λάθος. Για να βρούμε τα βήματά μας χρειαζόμαστε πολιτική σταθερότητα και συναίνεση.



πηγή