Τζιχαντιστές - Πόσο ασφαλείς μπορεί να αισθανόμαστε στην Ελλάδα;

Από την Ιωάννα Ηλιάδη

Η γρήγορη εξάπλωση των τζιχαντιστών στην βόρεια Αφρική και πιο ειδικά στην Λιβύη όπου ελέγχουν πλέον αρκετές πόλεις, προκαλεί ανησυχία στην Ευρώπη αλλά και στη χώρα μας, που βρίσκεται κυριολεκτικά μια ανάσα από το σημείο που που έχουν δημιουργήσει τη βάση τους, την πόλη Derna της Λιβύης.

Οι εικασίες ότι είναι δυνατόν ακόμα και με βάρκες να χρησιμοποιηθεί η Κρήτη ως εφαλτήριο των τζιχαντιστών στην Ευρώπη, μοιάζουν εφιάλτης.

Υπάρχει αυτή η πιθανότητα; Πόσο κινδυνεύει η Ελλάδα να βρεθεί στο στόχαστρο των τζιχαντιστών; Και τελικά ποιοι είναι αυτοί που σκορπίζουν τον τρόμο σε όλη την υφήλιο; Απευθυνθήκαμε στην καθηγήτρια Μαίρη Μπόση που πανεπιστημίου Πειραιά, η οποία εξειδικεύεται σε θέματα διεθνούς ασφάλειας.

Το τελευταίο της βιβλίο με τίτλο “Η διεθνής ασφάλεια στον μεταψυχροπολεμικό κόσμο” που κυκλοφόρησε πριν λίγους μήνες εξετάζει ειδικά την περίπτωση της Συρίας και τις εξεγέρσεις που ονομάστηκαν αραβική άνοιξη.

Θα περάσουν οι τζιχαντιστές από τη Λιβύη στην Ευρώπη;

Αυτού του τύπου τα άτομα έχουν διαχυθεί διεθνώς εδώ και πολλά χρόνια. Οι μαχητές αυτού του τύπου διαχέονται στην Ευρώπη. Ωστόσο έχουμε δει δείγματα γραφής και στη Λατινική Αμερική και στην Ασία. Και θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε κάτι. Δεν είναι ακριβώς οι στρατευμένοι κάτω από μια ιδεολογία, αλλά οι στρατευμένοι έναντι ενός μισθίου και ιδιαίτερα μεγάλου μισθίου. Είναι ένα πολύ ιδιαίτερο και ιδιόμορφο στράτευμα. Στρατευμένοι άνθρωποι, θρησκευόμενοι, αμειβόμενοι.
Της Λιβύης έχουν φέρει μια γενικότερη αναστάτωση στην περιοχή του Μαγκρέμπ στη βόρεια Αφρική και βλέπουμε τώρα την Αίγυπτο να παίρνει θέση εναντίον τους και να έρχεται σε σύγκρουση με τις χώρες του Κόλπου οι οποίες φαίνεται ότι είναι και χρηματοδότες αυτών των ανθρώπων.

Αυτοπροσδιορίζονται ως μαχητές όπως οι Ταλιμπάν (=μαχητής στη γλώσσα τους) ή εμείς τους προσδιορίζουμε έτσι;

Εξαρτάται από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης του δυτικού κόσμου το πώς προσδιορίζονται, και από τους ίδιους. Οι ίδιοι αυτοπροσδιορίζονται ως θρησκευόμενα άτομα τα οποία θέλουν να φέρουν μια αλλαγή με ένα θρησκευτικό σκεπτικό. Βέβαια, κανένας από αυτούς δεν έχει ξεκαθαρίσει ακριβώς σε ποιο τάγμα του Ισλάμ ανήκει.
Συντριπτικά είναι σουνίτες. Σιίτες είναι η Χεζμπολάχ το κράτος του Ιράκ και ορισμένα τμήματα στο Ιράκ. Αυτοί αυτοπροσδιορίζονται ότι ανήκουν σε ιδιαίτερες σέχτες πιο “καθαρού σκεπτικού” όσον αφορά την έννοια του τζιχάντ.
Πολλοί εξ αυτών κόβονται από τον γενικότερο κορμό του Ισλάμ Εδώ έχουμε να κάνουμε με μια θρησκεία η οποία όμως δεν έχει ένα λόγο συγκροτημένο, αλλά πολλούς λόγους υποκειμενικούς.
Ο Ομπάμα είπε ότι δεν θα τους δώσω τον θρησκευτικό πόλεμο που θέλουν. Η εκπρόσωπος μάλιστα του Λευκού Οίκου απέδωσε το όλο φαινόμενο στην πείνα και τη φτώχεια.
Το ISIS είναι κατασκεύασμα. Δεν είναι ούτε πρωτότυπο, ούτε αυθόρμητο, ούτε αποτέλεσμα μιας ιδεολογικοπολιτικής στάσης κάποιων ατόμων. Είναι ένα ξεκάθαρο κατασκεύασμα στο οποίο κατασκεύασμα εμπλέκονται πολλοί φορείς. Είναι τα κράτη του Κόλπου με κύρια και πιο σημαντική ίσως τη Σαουδική Αραβία, αλλά είναι και οι δυτικές δυνάμεις, που στήριξαν έμμισθα τη δημιουργία αυτού του κατασκευασμένου μορφώματος που ονομάζεται ISIS. Εδώ θα έλεγα ότι υπήρξε ανοχή της Δύσης στη δημιουργία του μορφώματος και βέβαια της Τουρκίας. Η Τουρκία είναι η χώρα η οποία αναγκάστηκε να παραδεχτεί ότι είναι η δίοδος. Μαζί με την Ιορδανία βέβαια.
Τώρα περνάμε σε ένα νέο τύπο ψυχρού πολέμου, ιδιαίτερα δύσκολου να αντιμετωπιστεί μια και μιλάμε για μια πανδημία εκρήξεων.

Αυτοί που εγκαταλείπουν τις πατρίδες τους για να πάνε στο ISIS καίνε τα διαβατήριά τους. Δεν έχουν πρόθεση να γυρίσουν..
 
Οι αριθμοί των ατόμων που έφυγαν από τις ευρωπαϊκές χώρες είναι μεγάλοι. Έχουμε ξεπεράσει τις 15000 εδώ και αρκετό καιρό. Τα κράτη της ΕΕ δίνουν αριθμούς όταν προλαβαίνουν να τα καταγράψουν.
Έχουμε ένα πολύ μεγάλο αριθμό Γάλλων, Άγγλων, Σουηδών, Δανών, Γερμανών, Ελβετών, Ολλανδών κλπ. Προχθές είχαμε συλλήψεις στη Βουλγαρία και το Κόσοβο
Έχουμε εστίες. Τα άτομα που αναφέρετε προέρχονται συντριπτικά από τις μειονοτικές ομάδες μπορούμε να πούμε, οι οποίες προέρχονται όμως από τις χώρες αυτές. Πχ η Γαλλία ως αποικιοκρατική δύναμη είχε άνοιγμα στις χώρες του Μαγκρέμπ και βλέπουμε ότι πολλά άτομα δεν έχουν ενσωματωθεί. Μπορεί να πολιτογραφήθηκαν, αλλά δεν άφησαν ποτέ πίσω τους χώρους και τους τόπους προέλευσή τους. Οι νεώτεροι όμως είναι αυτοί που δεν κατάφεραν να ενσωματωθούν στον ευρωπαϊκό πυρήνα. Φαίνεται μάλιστα ότι έχουν αναπτύξει και θυμό. Έχουν αναπτύξει μια άρνηση. Το ISIS έχει πάρα πολλούς Ευρωπαίους μαχητές αυτή τη στιγμή.
Επίσης υπάρχει κι ένα μικρότερο κύμα που έφυγε για να πάει να πολεμήσει στο πλευρό των Κούρδων εναντίον των μαχητών. Βλέπουμε δηλαδή ότι οι μουσουλμάνοι της Ευρώπης να πολεμάει ο ένας εναντίον του άλλου στις ίδιες περιοχές.
Αυτά τα ανοίγματα δείχνουν ότι η Ευρώπη δεν τα κατάφερε τόσο καλά να ενσωματώσει αυτούς τους πληθυσμούς στον δικό της κοινωνικό ιστό, σε αντίθεση με την Αμερική που τα κατάφερε καλύτερα.
Αυτοί πλέον έχουν αναχθεί σε απειλή για την πιθανότητα επιστροφής τους και χρήσης των όπλων και της πολεμικής τέχνης σε ευρωπαϊκό έδαφος.

Έχουν όμως πρόθεση να γυρίσουν; Αφού καίνε τα διαβατήριά τους

Κάποιοι από αυτούς είναι αφιερωμένοι να πεθάνουν και να παραμείνουν σε ένα ιδεατό κράτος που τους έχουν υποσχεθεί. Εδώ να πούμε ότι δουλεύει με μεγάλη ταχύτητα η νέα τεχνολογία τα οποία χρησιμοποιούν πάρα πολύ. Τα όπλα που χρησιμοποιούν είναι όλα δυτικά. Και πολλοί εξ αυτών θέλουν να παραμείνουν σε ένα ουτοπικό κράτος το  οποίο θέλουν να φτιάξουν.

Η Ελλάδα κινδυνεύει;

Δεν υπάρχει κράτος που να είναι απόλυτα προφυλαγμένο. Η κινητικότητα αυτών των ατόμων θα είναι στην Ευρώπη και η Ελλάδα ως χώρος πρόσβασης μπαίνει μέσα στη συζήτηση. Εντός της Ευρωπαϊκής ηπείρου, λόγω του Σένγκεν η κινητικότητα ατόμων και αγαθών, ανοίγει τις πόρτες και σε αυτό το είδος.
Εγώ θα έλεγα ότι η Ελλάδα είναι αποδέκτης μεγάλου ρεύματος μεταναστών. Η πιθανότητα δημιουργίας πυρήνων είναι υπαρκτή. Ωστόσο την Ελλάδα τη σώζει ότι δεν υπήρξε ποτέ αποικιοκρατική δύναμη και είχε καλές σχέσεις με μια σειρά από αυτές τις χώρες. Από εκεί και πέρα βέβαια, με τα ρεύματα των μεταναστών που έρχονται από τις χώρες που υπάρχουν συρράξεις και όχι μόνο, η Ελλάδα έχει γίνει αποδέκτης μεγάλου αριθμού μεταναστών, ανεξέλεγκτα. Τίποτα δεν αποκλείει καμία είδους κινητικότητα όσον αφορά τη δράση αυτών των ατόμων σε αυτό το επίπεδο. Βέβαια οι μετανάστες κάθε άλλο παρά τη βία έχουν κατά νου. Οι μετανάστες έρχονται και θέλουν να προχωρήσουν στις βόρειες χώρες όπου τους έχουν υποσχεθεί και μικρούς παραδείσους. Ωστόσο όταν εγκλωβίζονται εδώ, τους δίνεται το δικαίωμα του άγχους και του θυμού που αν αυτός ο θυμός γίνει αντικείμενο εκμετάλλευσης από τους εξειδικευμένους στην έννοια του πολέμου, μπορεί να βιώσουμε κι εμείς τέτοιες καταστάσεις, Στην παρούσα φάση δεν έχουμε στοιχεία, ή τουλάχιστον δεν μας έχουν δοθεί στοιχεία πυρήνων αυτού του τύπου.
Έχουμε δει δείγματα σε χώρες όπως η Ολλανδία, η Σουηδία, η Γαλλία κλπ εκεί δηλαδή που υπάρχουν μεγάλες ομάδες μουσουλμάνων.
Μην ξεχνάμε ότι τρια "μεγάλα σχολειά” φτιάχνουν αυτούς τους τύπους:
Οι φυλακές, όπου είναι τα μεγάλα σχολειά τους, οι θρησκευτικοί χώροι τους, και η τεχνολογία.

Φυλακές τύπου Αμυγδαλέζας εννοείτε;

Είναι χώροι που μπορούν να γίνουν αντικείμενο εκμετάλλευσης και να μην προλάβει να κάνει κάτι το κράτος δικαίου που λέμε ότι έχουμε.

Με ποιο τρόπο μπορεί να προσεγγίσουν την Ελλάδα; Μπορεί να έρθουν με βάρκες στην Κρήτη, για παράδειγμα;
 
Έχω παρατηρήσει ότι αυτοί που θέλουν να πράξουν και να χρησιμοποιήσουν βία έρχονται ντυμένοι και κουστουμαρισμένοι μέσα από το αεροδρόμια. Δεν χρειάζεται να περάσουν με τις βάρκες, να καταπονηθούν και πιθανώς να μη ζήσουν για να περάσουν. Βέβαια, αυτό που λέτε, είναι η μάζα που μπορεί να δημιουργήσει, εάν δεν μπορέσει να βρει διεξόδους, σε αυτή την απελπισία που έχει φθάνοντας στα ευρωπαϊκά σύνορα.

Η Ελλάδα δεν είναι χώρα η οποία είναι απόλυτα αποστειρωμένη. Πάντα υπάρχει η πιθανότητα και καλό είναι να προλαβαίνουμε τέτοιες πιθανότητες. Δημιουργώντας υποδομή ώστε αυτοί οι άνθρωποι που έρχονται να βρίσκουν ένα πρώτο ανθρώπινο στάδιο επιβίωσης. Επίσης θα πρέπει να αλλάξει το Δουβλίνο 2. Εάν δεν αλλάξει η χώρα μας θα βρίσκεται σε μια διαρκώς επώδυνη κατάσταση. Είναι γεγονός ότι η χώρα μας δεν αντέχει τόσους πολλούς μετανάστες ούτε να τους περιθάλψει, ούτε να τους στηρίξει. Θα πρέπει να αλλάξει η νομοθεσία για να μπορέσουν να πάνε κι αυτοί εκεί που θέλουν να πάμε κι ας είμαστε εμείς ο δρόμος από όπου θα περάσουν για να πάνε. Όχι όμως να μείνουν εδώ στις συνθήκες που βλέπουμε και κάθε φορά μας ντροπιάζει ως ανθρώπους.

Μεγάλο μέρος της προπαγάνδας του ISIS επικεντρώνεται σε έφηβους.

Με το τέλος του διπολισμού, τελείωσε και το ιδεολογικό κομμάτι μιας ολόκληρης εποχής. Ήταν μια εποχή που είχε βάλει κάτω από δυο ομπρέλες και ιδεολογικές όχι μόνο οικονομικές. Τελειώνοντας η εποχή του διπολισμού έκλεισε και το κεφάλαιο της ιδεολογίας νέων ανθρώπων. Για παράδειγμα τα πολιτικά κόμματα που έχουν και νεολαίες είχαν τη δυνατότητα να απορροφούν νέους ανθρώπους και να τους δίνουν οράματα. Γιατί ο νέος άνθρωπος έχει αυξημένη την έννοια του αύριο. Γιατί έχει ένα αύριο και έχει οράματα.

Αυτά τα οράματα τελείωσαν. Η κρίση που ήρθε τα τελευταία χρόνια, σε παγκόσμιο επίπεδο έχει ισοπεδώσει τα οράματα των νέων.

Έρχεται το ISIS και κάνει προσηλυτισμό, ορθότατη τακτική. Θα προσηλυτίσουν τους νέους που ψάχνουν να έχουν οράματα, που δεν τους τα δίνει το κράτος.

Η βία θέλει ειδικές συνθήκες για να αναπτυχθεί. Και οι συνθήκες ήταν κατάλληλες.

Έχω δει αρκετούς νέους που προσηλυτίζονται να μην είναι φτωχοί. Είναι νέοι που έχουν τη διάθεση να αναλώσουν να αναλωθούν και να προσφέρουν. Και αυτοί δημιουργούν το κατάλληλο περιβάλλον, με απίστευτη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.

Θεωρώ ότι γνωρίζετε ότι η Αλ Κάιντα ανεβοκατέβαζε 4000 sites. Με τέτοια ταχύτητα που δεν μπορούσαν οι διωκτικές αρχές να τις πιάσουν. Αυτό σημαίνει ότι τα μέλη που κάνουν αυτή τη δουλειά έχουν γνώσεις


(Συνέντευξη στο  news247.gr)