Το «Ισλαμικό Κράτος» φαίνεται πως έχει εγκλωβιστεί στρατηγικά.

Τον τελευταίο χρόνο, το «Ισλαμικό Κράτος» έχει παρουσιάσει στον κόσμο μια σειρά από φρικαλεότητες. Παρά, ωστόσο, την προκλητικότητα των πράξεών του, το «Ισλαμικό Κράτος» φαίνεται πως έχει εγκλωβιστεί στρατηγικά.

Μέχρι σήμερα, η επέκτασή του βασίζεται στον εκβιασμό και τον φόβο. Είχε τη δυνατότητα να πληρώνει αδρά μισθοφόρους από τα έσοδα των πετρελαιοπηγών που κατέλαβε στην ανατολική Συρία τον Ιούνιο του 2014, τη ληστεία της Μοσούλης και τα λύτρα που πλήρωσαν κυβερνήσεις για τους ομήρους τους.

Σήμερα έχουν υποχωρήσει τα έσοδα από τις πετρελαιοπηγές (λόγω των βομβαρδισμών ΗΠΑ και της πτώσης των τιμών του πετρελαίου). Επίσης ίσως να έχει εκτελέσει τον τελευταίο δυτικό όμηρο, καταργώντας ουσιαστικά μια πολύτιμη πηγή εσόδων.

Είναι πολύ πιθανό, το «Ισλαμικό Κράτος» να βρίσκεται σε ένα πολύ κρίσιμο σταυροδρόμι. Σαν να εξαντλείται η στρατηγική που ακολουθεί μέχρι σήμερα και του παρέχει πολύτιμους πόρους. Εάν επιθυμεί να κρατήσει αυτά που έχει θα πρέπει να αλλάξει τακτική. Ολες οι στρατιωτικές οργανώσεις χρειάζονται πόρους για να επιβιώσουν, να αποκτήσουν όπλα και να χρηματοδοτήσουν μισθοφόρους.

Σε γενικές γραμμές οι στρατηγικές όπου καταφεύγουν είναι τρεις: κλοπή, ανταλλαγή και δώρα. Ορισμένες στρατιωτικές οργανώσεις κλέβουν αυτά που χρειάζονται, ληστεύοντας τους αγρότες από τη σοδειά τους ή απάγοντας δημοσιογράφους για λύτρα.

Αλλοι καταφεύγουν σε τακτική της ανταλλαγής, προσφέροντας υπηρεσίες ως μάχιμη δύναμη για χρήματα και όπλα. Οι στρατιωτικές οργανώσεις που καταφεύγουν στην προσφορά δώρων έχουν στόχο να πείσουν τους κατοίκους και τους κυβερνώντες μιας περιφέρειας να τους χρηματοδοτήσουν και να τους παράσχουν πολιτική στήριξη. Η πλειονότητα όλων των στρατιωτικών οργανώσεων χρησιμοποιεί ένα «μείγμα» όλων αυτών των στρατηγικών, αν και τείνει να στηρίζεται περισσότερο σε μία από τις τρεις.

Ποιο είναι το επόμενο βήμα για το «Ισλαμικό Κράτος»;

Μέχρι στιγμής, το «Ισλαμικό Κράτος» έχει στηριχθεί σε μία μόνο στρατηγική: την κλοπή. Ωστόσο, είναι όλο και πιο δύσκολη η συνέχιση αυτής της στρατηγικής. Δύσκολα ανανεώνονται οι πόροι που έχει κλέψει, δηλαδή το πετρέλαιο, το ρευστό από τις τοπικές τράπεζες, ακόμη και οι όμηροι. Μια άλλη επιλογή θα ήταν να καταφύγει στην πρακτική της ανταλλαγής.

Το καθεστώς του Μουαμάρ Καντάφι, για παράδειγμα, χρηματοδοτούσε τον Ιρλανδικό Δημοκρατικό Στρατό (ή IRA) και την ακροαριστερή οργάνωση Φράξια Κόκκινος Στρατός (ή Μπάαντερ-Μάινχοφ) στη Γερμανία.

Σήμερα, ωστόσο, δεν υπάρχουν τόσο πολλά κράτη με αυταρχικά καθεστώτα ώστε να αναζητήσει το «Ισλαμικό Κράτος» νέους πόρους. Εχει απομονωθεί τόσο, που δύσκολα θα το θεωρούσαν η Τουρκία και η Ιορδανία αξιόπιστο συνεταίρο παρά το γεγονός ότι οι κυβερνήσεις αυτών των χωρών έχουν αντιταχθεί στο καθεστώς Ασαντ της Συρίας.


ORA SZEKELY/REUTERS