Κάτι φαίνεται να... σαλεύει στο υπέδαφος του Πλούτωνα

Υπάρχει κάτι πολύ παράξενο με τις τελευταίες εικόνες που μετάδωσε το New Horizons από τον Πλούτωνα και τον δορυφόρο του Χάροντα: οι κρατήρες είναι λίγοι και οι επιφάνειες των δύο σωμάτων δείχνουν να έχουν ανανεωθεί σχετικά πρόσφατα.


Και αυτό δείχνει ότι κάτι πρέπει να κινείται κάτω από τον πάγο.

Η καλύτερη μέχρι στιγμής εικόνα του Πλούτωνα εστιάζεται σε μια περιοχή στη ζώνη του ισημερινού, στο κάτω τμήμα ενός γιγάντιου σχηματισμού σε σχήμα καρδιάς. Η μεγάλη έκπληξη είναι μια οροσειρά ύψους 3,5 χιλιομέτρων, η οποία δεσπόζει σε μια επιφάνεια από πάγο αζώτου και μεθανίου.

Το εντυπωσιακό με αυτή την περιοχή είναι η απουσία κρατήρων. Αν η επιφάνεια ήταν αρχαία, θα έπρεπε να είναι γεμάτη σημάδια από προσκρούσεις αστεροειδών. Η απουσία της υποδηλώνει ότι κάποια διαδικασία κάνει συνεχές «λίφτινγκ» στην επιφάνεια και σβήνει τους κρατήρες.

Το συμπέρασμα είναι είναι ότι τα βουνά πρέπει να σχηματίστηκαν τα τελευταία 100 εκατομμύρια χρόνια, μόλις πριν μια στιγμή στην κλίμακα του γεωλογικού χρόνου, ανέφερε ο Τζεφ Μουρ του Ερευνητικού Κέντρου Ames της NASA στην Καλιφόρνια.

Αυτό, επισημαίνει, υποδηλώνει ότι η περιοχή αυτή, η οποία καταλαμβάνει γύρω στο 1% της επιφάνειας του Πλούτωνα, ήταν γεωλογικά ενεργή στο πρόσφατο παρελθόν και δεν αποκλείεται να συνεχίζει να αλλάζει. «Μπορεί να είναι ενεργή ακόμα και σήμερα» λέει ο ερευνητής.

Η γεωλογική δραστηριότητα απαιτεί κάποια πηγή ενέργειας για να αναδιαμορφώνει τον πλανήτη νάνο. Ποια όμως μπορεί να είναι αυτή;

Το πιθανότερο είναι ότι το κέντρο του Πλούτωνα παραμένει σήμερα θερμό, λένε οι ερευνητές: ουράνιο και άλλα ραδιενεργά υλικά που βυθίστηκαν στο κέντρο του πλανήτη νάνου μετά το σχηματισμό του δεν αποκλείεται να απελευθερώνουν μέχρι και σήμερα θερμότητα με τη διάσπασή τους. Το ίδιο συμβαίνει εξάλλου με τον πυρήνα της Γης, ο οποίος παράγει αρκετή θερμότητα για να τροφοδοτεί τη γεωλογία του πλανήτη.

Πριν από το κοντινό πέρασμα του New Horizons, εξάλλου, οι πλανητολόγοι υποψιάζονταν ότι κάτω από την παγωμένη επιφάνεια του Πλούτωνα μπορεί να κρύβεται ένας υπόγειος, υγρός ωκεανός -ένα ερώτημα που μένει ακόμα ανοιχτό.

Ένα άλλο ερώτημα είναι η σύσταση των πλουτώνιων βουνών. Το μεγαλύτερο μέρος της επιφάνειας του Πλούτωνα καλύπτονται από πάγους αζώτου, μεθανίου και μονοξειδίου του άνθρακα, όμως τα υλικά αυτά δεν είναι αρκετά σκληρά για να σχηματίζουν οροσειρές.

Το πιθανότερο είναι ότι τα βουνά αποτελούνται από πάγο νερού, ο οποίος συμπεριφέρεται περισσότερο σαν πέτρωμα σε αυτές τις θερμοκρασίες, γύρω στους -230 βαθμούς, αναφέρει ο Μπιλ ΜακΚίνον του Πανεπιστημίου της Ουάσινγκτον, επίσης μέλος της αποστολής.

Όπως φαίνεται, ο πάγος αζώτου και μεθανίου καλύπτει τον πλανήτη νάνο μόνο σε μια λεπτή κρούστα, κάτω από την οποία υπάρχει ένα υπόστρωμα παχύ υπόστρωμα πάγου.


Η επιφάνεια του Χάροντα δείχνει νεανική. Στο κέντρο της εικόνας, ένας μακρόστενος σχηματισμός από ρήγματα (Πηγή: NASA-JHUAPL-SwRI)

Ενδείξεις γεωλογικής δραστηριότητα παρουσιάζει εξάλλου ο Χάροντας, το μεγαλύτερο από τα πέντε φεγγάρια του Πλούτωνα.

Η γκρίζα επιφάνεια είναι σχεδόν καθαρή από κρατήρες και επομένως πρέπει να είναι νέα. Το πιο εντυπωσιακό όμως είναι ένας μακρόστενος σχηματισμός από χαράδρες και ρήγματα που εκτείνονται σε μήκος 1.000 χιλιομέτρων.

Και αυτές οι δομές σχηματίστηκαν πιθανότατα από εσωτερικές διεργασίες, ένδειξη ότι ο Χάροντας διατηρεί ζεστή την καρδιά του και είναι ακόμα γεωλογικά ζωντανός.

Πιο σαφή συμπεράσματα αναμένονται από τα δεδομένα του κοντινού περάσματος, των οποίων η μετάδοση θα διαρκέσει 16 μήνες.




πηγή