«Η ελληνική νοοτροπία αιτία κατάρρευσης της οικονομίας σας», λέει ο Edmund Phelps

Edmund Phelps

Ο τερματισμός του πελατειακού κράτους και της προστασίας συμφερόντων, με παράλληλη μεταστροφή της ελληνικής οικονομίας προς την καινοτομία και την ανάπτυξη ενός πραγματικά ανταγωνιστικού περιβάλλοντος στον ιδιωτικό τομέα...

... αποτελούν τα αναγκαία συστατικά για να ξεπεράσει η Ελλάδα την οικονομική και κοινωνική κρίση που βιώνει, τονίζει σε συνέντευξή του στην εφημερίδα «Καθημερινή» ο βραβευμένος με νομπέλ οικονομίας, διευθυντής του Κέντρου για τον Καπιταλισμό και την Κοινωνία του Πανεπιστημίου Κολούμπια,Edmund Phelps, ο οποίος έχει υποστηρίξει πως αν και πολλοί αποδίδουν την κατάρρευση της ελληνικής οικονομίας στα υφεσιακά μέτρα που έχουν επιβάλλει οι δανειστές, τα στοιχεία δείχνουν ότι το κύριο πρόβλημα είναι η ελληνική νοοτροπία και ο τρόπος που λειτουργεί το «σύστημα» με φορολογικές και άλλες εξυπηρετήσεις που κάνουν οι εκάστοτε κυβερνήσεις στις επιχειρηματικές ελίτ.

Ο Αμερικανός καθηγητής εκτιμά ότι οι εκλογές θα συμβάλουν στη σταθεροποίηση του πολιτικού σκηνικού, ενώ σημειώνει ότι ο κίνδυνος του Grexit δεν έχει ξεπεραστεί και προειδοποιεί ότι η έξοδος της Ελλάδας από την Ευρωζώνη θα οδηγούσε σε μια πολύ άσχημη κατάσταση.

― Πώς βλέπουν οι αγορές την Ελλάδα, μετά την υπογραφή του νέου μνημονίου;

― Οι αγορές, όπως και οι υπόλοιποι από εμάς, περιμένουν να δουν το αποτέλεσμα των επικείμενων εκλογών.

― Το Grexit έχει περάσει ανεπιστρεπτί, ή παραμένει ακόμη πιθανό;

― Θα μπορούσε να συμβεί. Αν πρόκειται να συμβεί, ίσως κάποια ιδιοφυΐα βρει τον τρόπο να το κάνει ήπια. Αλλά εγώ θα στοιχημάτιζα ότι η αποχώρηση της Ελλάδας από το ευρώ θα οδηγήσει σε μια πολύ άσχημη κατάσταση. Για το δικό της συμφέρον η Ελλάδα πρέπει να κάνει ό,τι μπορεί για να κρατήσει το ευρώ.

― Η διεξαγωγή νέων εκλογών θα δημιουργήσει νέα πολιτική αστάθεια ή θα συμβάλει στη σταθερότητα;

― Το δεύτερο. Κατά την άποψή μου, θα συμβάλει στη σταθεροποίηση του πολιτικού σκηνικού. Είναι χρήσιμο το γεγονός ότι δίνεται στους Ελληνες πολίτες ο χρόνος να ξανασκεφθούν τα πράγματα. Από την άλλη, ο κίνδυνος που εγκυμονεί είναι μήπως λίγο πριν από τις εκλογές προκύψει κάποια νέα ιδέα, που δεν έχει τύχει επεξεργασίας.

― Ποια είναι η εικόνα του τέως πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα στις ΗΠΑ και στη διεθνή σκηνή;

― Εχω την αίσθηση ότι έπειτα από μια δύσκολη περίοδο, ο πρωθυπουργός κ. Τσίπρας έχει πλέον αποκτήσει μια καλή εικόνα. Πιστεύω ότι οι περισσότεροι Αμερικανοί οικονομολόγοι τάσσονται υπέρ του.

― Είναι η αύξηση των φόρων η καλύτερη μέθοδος για την επίτευξη της πολυπόθητης ανάπτυξης;

― Στο τέλος, αυτό που χρειάζεται η Ελλάδα είναι να αποκτήσει ένα αποτελεσματικό φορολογικό σύστημα. Αλλά βραχυπρόθεσμα η έμφαση πρέπει να δοθεί στον τερματισμό των πελατειακών σχέσεων σε ό,τι αφορά τις δημόσιες δαπάνες και την αξιοποίηση του οφέλους για ένα μείγμα βαθιών διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.

― Σημαντικότερες εκ των οποίων είναι...

― Η μεταρρύθμιση της νοοτροπίας είναι ένα από τα δύο βασικότερα βήματα που πρέπει να κάνει η Ελλάδα. Το άλλο είναι, φυσικά, να εισαγάγει τον ανταγωνισμό στον ιδιωτικό τομέα. Για να εξασφαλισθεί μια ευρεία ευημερία και να βελτιωθούν οι συνθήκες διαβίωσης μεγάλων τμημάτων της ελληνικής κοινωνίας, οι Ελληνες δεν αρκεί μόνο να εκμεταλλεύονται ευκαιρίες που τους προσφέρονται στο πιάτο, όπως είναι οι επιδοτήσεις από τα διαρθρωτικά ταμεία. Πρέπει να εστιάσουν στην αναζήτηση επαγγελματικών δράσεων που θα εδράζονται στην καινοτομία.

― Είναι βιώσιμο το ελληνικό χρέος;

― Σε κάποια σενάρια το χρέος θα μπορούσε ίσως να εξυπηρετηθεί ή ακόμη και να αρχίσει να αποπληρώνεται με πολύ αργό ρυθμό. Αλλά ο σχεδιασμός μιας πολιτικής για το χρέος μπορεί να περιμένει.
Αυτό που αποτελεί άμεση προτεραιότητα είναι η απελευθέρωση της ελληνικής οικονομίας από τη δυσλειτουργία τόσο του δημόσιου όσο και του ιδιωτικού τομέα.