Με "ευκολίες πληρωμής" το χρέος;

Ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε το είπε όσο πιο καθαρά μπορούσε: Η τρέχουσα αξιολόγηση θα κλείσει έως την Πρωτομαγιά. Είπε, επίσης, πως η συζήτηση για το χρέος ανοίγει για λόγους πρεστίζ και όχι για λόγους ουσίας.

Προφανώς αναφερόταν στο πρεστίζ του ΔΝΤ και όχι της ελληνικής κυβέρνησης, για την οποία η ελάφρυνση του χρέους θα συνοδεύεται από όρους και προϋποθέσεις, δηλαδή ένα μακράς διάρκειας μνημόνιο και εάν γίνει, μάλιστα, με τους όρους που επιθυμεί η Ευρωζώνη θα μοιάζει περισσότερο με... ευκολίες πληρωμής.

Ο στόχος είναι, λοιπόν, η αξιολόγηση να ολοκληρωθεί και τα μέτρα να ψηφιστούν σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα, έως το Eurogroup της 21ης Απριλίου. Ο καθαρός χρόνος για διαπραγματεύσεις και κοινοβουλευτικές διαδικασίες –μη συνυπολογιζόμενης της Μεγάλης Εβδομάδας των ρωμαιοκαθολικών– είναι 30 ημέρες. Κι αυτό παρά το γεγονός ότι οι επικεφαλής της τρόικας ήρθαν στην Αθήνα διατηρώντας τις διαφορετικές εκτιμήσεις και προσεγγίσεις τους σε κεφαλαιώδη ζητήματα του ελληνικού προγράμματος, όπως, για παράδειγμα, στο δημοσιονομικό κενό.

Ωστόσο, πηγές που είναι σε θέση να γνωρίζουν το παρασκήνιο λένε ότι στις συναντήσεις Ντράγκι, Λαγκάρντ στο περιθώριο της Συνόδου του G20 στη Σαγκάη και Τόμσεν, Κερέ, Μπούτι στις Βρυξέλλες συμφωνήθηκε να βάλουν όλοι νερό στο κρασί τους, ώστε να μην αναζωπυρωθεί η ελληνική κρίση σε μια στιγμή που η Ευρώπη έχει να αντιμετωπίσει τη μεγάλη πυρκαγιά του προσφυγικού. Στο πλαίσιο αυτό, το Eurogroup συμφώνησε να αναγνωρίσει ότι μέρος της εξίσωσης του ελληνικού προγράμματος είναι η ελάφρυνση του χρέους και πως δεν μπορεί να συνεχίσει «να κλοτσάει το τενεκεδάκι», όπως κάνει από το τέλος του 2013.

Ο πρόεδρος του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ είπε πως η συζήτηση θα ξεκινήσει σύντομα. Αρα, παράλληλα με τη διαπραγμάτευση για την αξιολόγηση, θα τρέχει και η διαπραγμάτευση για το χρέος. Αφού ολοκληρωθεί η πρώτη, θα κλείσει και η δεύτερη και έτσι θα ικανοποιούνται οι προϋποθέσεις που έχει θέσει το ΔΝΤ για τη συμμετοχή του. Αν και σε τεχνικό επίπεδο οι συζητήσεις γίνονται εδώ και μήνες, η δημοσιοποίηση των προθέσεων σε πολιτικό επίπεδο και ο καθορισμός ενός χρονοδιαγράμματος ήταν η κάρτα επιβίβασης της εκπροσώπου του ΔΝΤ Ντέλιας Βελκουλέσκου στην πτήση της Aegean από τις Βρυξέλλες στην Αθήνα την περασμένη Τρίτη.

Ωστόσο το deal της Σαγκάης θα δοκιμαστεί όταν φτάσει η ώρα των αποφάσεων. Η ελάφρυνση του χρέους, ακόμη κι αν δεν περιλαμβάνει κούρεμα, έχει όφελος για κάποιον και κόστος για κάποιον άλλον. To ΔΝΤ θέλει αυτό το κόστος να το επωμιστεί η Ευρωζώνη, προτείνοντας μακρά περίοδο χάριτος 30 ετών, επιμήκυνση των δανείων στα 70 χρόνια και κυρίως σταθερά χαμηλά επιτόκια.
Ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM), με βάση τις κατευθύνσεις των ευρωπαϊκών κρατών-πιστωτών:

1. Απορρίπτει τα σταθερά επιτόκια, και μάλιστα στα τρέχοντα χαμηλά επίπεδα. Με δεδομένα ότι ο ίδιος δανείζεται για μικρές περιόδους και ότι στο μέλλον τα επιτόκια θα αυξηθούν, θα έχει απώλειες αν κλειδώσουν χαμηλά επιτόκια για το ελληνικό δάνειο. Αντιπροτείνει να τεθεί πλαφόν στα τοκοχρεολύσια που θα πληρώνει το ελληνικό Δημόσιο για τα δάνεια από την Ευρωζώνη, π.χ. 1% του ΑΕΠ. Το υπερβάλλον ποσό θα κεφαλαιοποιείται, θα προστίθεται δηλαδή στο δάνειο και θα ανατοκίζεται μέχρι την αποπληρωμή.

2. Δεδομένου ότι αυτήν τη στιγμή τα δάνεια από τους ευρωπαϊκούς μηχανισμούς στήριξης έχουν περίοδο χάριτος (μέχρι το 2023 για εκείνα από τον EFSF και μέχρι το 2034 εκείνα από τον ESM) και μακρά περίοδο αποπληρωμής, θέλει να μη συμφωνηθεί από τώρα επιμήκυνση των δανείων, αλλά ένα σχέδιο επιμήκυνσης που θα τείνει προς αυτό που προτείνει το ΔΝΤ, αλλά θα εφαρμόζεται στο μέτρο και στον βαθμό που η Ελλάδα υλοποιεί συγκεκριμένες δεσμεύσεις. Επί της ουσίας θα υπάρχει ένα μνημόνιο και μετά το 2018, όταν, σύμφωνα με το υφιστάμενο, η Ελλάδα θα μπορεί να βγει στις αγορές.

Με αυτό το σχέδιο σαφώς διατηρούνται σε πολύ χαμηλά επίπεδα οι δαπάνες εξυπηρέτησης των δανείων της Ευρωζώνης, και έτσι δημιουργείται χώρος για δανεισμό από τις αγορές ώστε να χρηματοδοτηθούν τα δάνεια προς το ΔΝΤ ή δημόσιες επενδύσεις. Ωστόσο η δημοσιονομική πολιτική θα υπόκειται στους περιορισμούς που θα θέτουν οι στόχοι για πρωτογενές πλεόνασμα του μνημονίου του χρέους.
Από την άλλη, η κεφαλαιοποίηση και ο ανατοκισμός των τόκων που υπερβαίνουν το πλαφόν θα αυξήσουν το συνολικό χρέος σε βάθος χρόνου, αλλά αυτό είναι ένα πρόβλημα για τις επόμενες γενιές.



(Με πληροφορίες από την εφημερίδα "Καθημερινή")