«Συγκρατημένα αισιόδοξη» η ΕΕ για το προσφυγικό

Εγκρίθηκε στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ το Σχέδιο Δράσης για την αντιμετώπιση των προσφυγικών ροών, το οποίο διαπραγματεύτηκε η Κομισιόν με τις τουρκικές αρχές.


Μετά το τέλος της Συνόδου ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ δήλωσε «συγκρατημένα αισιόδοξος», συγχαίροντας την Επιτροπή για τη συμφωνία με την Τουρκία.

Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Επιτροπής Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, η Τουρκία συμφώνησε να ανασχέσει τη ροή των προσφύγων προς την Ευρώπη, ενώ η ΕΕ συμφώνησε να αυξήσει τη χρηματοδότηση προς την Τουρκία, το ύψος της οποίας θα τεθεί υπό διαπραγμάτευση, αλλά και να επιταχυνθεί η διαδικασία για την απελευθέρωση της βίζας για τους Τούρκους πολίτες.

«Η επιτάχυνση της διαδικασίας δεν σημαίνει ότι η απελευθέρωση των θεωρήσεων θα γίνει χωρίς να έχει πρώτα εκπληρώσει η Τουρκία τα κριτήρια που ορίζουν οι κανόνες» διευκρίνισε ο πρόεδρος της Κομισιόν στη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε αμέσως μετά τη λήξη της Συνόδου.

Ο ίδιος πρόσθεσε πως η αξιολόγηση για την πορεία της Τουρκίας προς την εκπλήρωση των κριτηρίων θα πραγματοποιηθεί την άνοιξη του 2016.

Από την πλευρά του, ο Ντόναλντ Τουσκ υπογράμμισε πως θα υπάρχει «ξεκάθαρη σύνδεση» μεταξύ των επιδόσεων της Τουρκίας στην ανάσχεση της ροής των προσφύγων και της απελευθέρωσης της βίζας.

Σε ό,τι αφορά την αποτελεσματικότερη φύλαξη των συνόρων, ο πρόεδρος Τουσκ σημείωσε πως θα ενισχυθεί περαιτέρω ο ρόλος της Frontex και θα είναι σε θέση να πραγματοποιεί απευθείας επιστροφές παράτυπων μεταναστών.

Επιπλέον, ανέφερε ότι τα κράτη μέλη θα είναι έτοιμα να συνδράμουν με εκατοντάδες συνοριοφύλακες έτσι ώστε να ενισχυθούν τα hot spots σε Ελλάδα και Ιταλία, ενώ δήλωσε πως οι 28 έκαναν μια πρώτη συζήτηση για την αναθεώρηση της συνθήκης του Δουβλίνου.

O γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ εξέφρασε την ικανοποίησή του για τη δημιουργία των hot spot σε Ελλαδα και την Ιταλία καθώς και για την προοπτική δημιουργίας μιας ευρωπαϊκής ακτοφυλακής.

Σε ό,τι αφορά την Τουρκία ανέφερε ότι υπήρξε συμφωνία επί τη βάσει του προγράμματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τονίζοντας ότι θα επιταχυνθούν οι διαβουλεύσεις για την ελάφρυνση των διαδικασιών βίζας για τους Τούρκους πολίτες καθώς και οι προενταξιακές διαπραγματεύσεις για την προσχώρηση της Τουρκίας στην ΕΕ.

Η γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ ανέφερε από την πλευρά της πως για την οικονομική στήριξη προς την Τουρκία για το προσφυγικό συζητείται ένα ποσό περί τα 3 δισ. ευρώ.

Καθώς η Τουρκία έχει ήδη πληρώσει πάνω από 7 δισ. ευρώ για τη διαμονή περίπου δύο εκατομμυρίων προσφύγων και έχει λάβει μόνο 1 εκατ. ευρώ από το εξωτερικό, «είναι λογικό να κάνει η ΕΕ μία ανάλογη συνεισφορά στα επόμενα χρόνια», είπε η Μέρκελ.

Τόσο η γερμανίδα καγκελάριος όσο και ο γάλλος πρόεδρος υπογράμμισαν πως το ύψος της στήριξης δεν έχει καθοριστεί οριστικά και πως θα εξαρτηθεί από τα μέτρα που θα λάβει και θα εφαρμόσει η Άγκυρα.

Τι προβλέπει  το σχέδιο

Με κίνητρο την διαδικασία προς είσοδο τούρκων υπηκόοων χωρίς βίζα στην ΕΕ, οικονομική στήριξη και «ξεπάγωμα» της προενταξιακής διαδικασίας, οι «28» επιδιώκουν συνεργασία με την Τουρκία για περιορισμό των προσφυγικών ροών με ενισχυμένη φύλαξη συνόρων και αποτελεσματικές διαδικασίες επαναπροώθησης. Τι προβλέπει η απόφαση της Συνόδου για τη συνοριακή φύλαξη στις θαλάσσιες περιοχές.

To σχέδιο προϋποθέτει κινήσεις της Άγκυρας: Η Τουρκία πρώτα θα πρέπει να προχωρήσει σε δράση, πριν η ΕΕ παραχωρήσει «ανταλλάγματα». Το σημείο αυτό σημειώνεται στις αποφάσεις της Συνόδου που ενέκρινε το Σχέδιο Δράσης την Πέμπτη και υπογράμμισαν ακόμη σαφέστερα οι ηγέτες στις δηλώσεις τους μετά τη Σύνοδο.

Το ύψος της οικονομικής στήριξης που θα δοθεί στην Τουρκία για τους πρόσφυγες (κυρίως από τη Συρία) που έχει δεχθεί δεν έχει καθοριστεί, όμως στόχος είναι να κυμαίνεται στην περιοχή των 3 δισ. ευρώ. Το ύψος και η αποστολή της θα εξαρτηθεί, και αυτό, από τις κινήσεις της τουρκικής πλευράς.

Τα άλλα δύο ανταλλάγματα που υπόσχεται η ΕΕ στην Άγκυρα είναι «η επιτάχυνση της ολοκλήρωσης του οδικού χάρτη για απελευθέρωση της βίζα» και να δοθεί «νέα ενέργεια στη διαδικασία ένταξης με στόχο την επίτευξη προόδου στις διαπραγματεύσεις».

Το πρώτο, η βίζα, συνδέεται ρητά στο κείμενο συμπερασμάτων με το άμεσο μέτρο της εφαρμογής των συμφωνιών για επαναπροωθήσεις μεταναστών που περνούν στην ευρωπαϊκή επικράτεια από την Τουρκία. «Η πρόοδος θα αξιολογηθεί την άνοιξη του 2016» σημειώνει η Σύνοδος.

Το δεύτερο, η αναζωογόνηση της ενταξιακής διαδικασίας, υπογραμμίζεται ότι θα γίνει «σε συμφωνία με το πλαίσιο διαπραγματεύσεων και τα σχετικά συμπεράσματα του Συμβουλίου».

Το τελευταίο σημείο είναι έμμεση αλλά σαφής αναφορά στο Κυπριακό. Πριν τη Σύνοδο, ευρωπαϊκές κυβερνήσεις (όπως, μεταξύ άλλων, το Βερολίνο) επανέλαβαν πως οι ενταξιακές συνομιλίες πρέπει να θεωρούνται «ανοικτού αποτελέσματος», δηλαδή δεν είναι μονόδρομος για ένταξη.

Η φύλαξη των εξωτερικών συνόρων

Όσον αφορά την ενίσχυση της φύλαξης των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ, η Σύνοδος αναφέρει -γενικά για τα εξωτερικά σύνορα, δηλαδή και για το ζήτημα της κεντρικής Μεσογείου- πως οι «28» θα εργαστούν με στόχο την «βαθμιαία εγκαθίδρυση ενοποιημένου συστήματος διαχείρισης των εξωτερικών συνόρων». Έμφαση δίνεται στην «καταπολέμηση των εγκληματικών δικτύων» διακινητών.

Κεντρικός πυλώνας θα είναι η Frontex. Τα μέλη της ΕΕ «θα αξιοποιήσουν πλήρως την υπάρχουσα εντολή που έχει η Frontex, περιλαμβανομένης της ανάπτυξης Ομάδας Ταχείας Συνοριακής Επέμβασης», όπως αναφέρεται.

Στην αναφορά του κειμένου συμπερασμάτων που σχετίζεται με τα θαλάσσια σύνορα, τονίζεται ότι «σε συμφωνία με την κατανομή αρμοδιοτήτων των Συνθηκών και με πλήρη σεβασμό της εθνικής κυριαρχίας των κρατών-μελών, θα βελτιωθεί η εντολή της Frontex στο πλαίσιο των συζητήσεων για την ανάπτυξη Ευρωπαϊκού Συστήματος Ακτοφυλακής».

Σε αυτό θα περιλαμβάνονται τα ζητήματα ανάπτυξη των Ομάδων Ταχείας Συνοριακής Επέμβασης σε περιπτώσεις που κρίνεται ότι υπάρχει ανάγκη «σε συνεργασία με το εμπλεκόμενο κράτος-μέλος».

Οι «28» συμφωνούν επίσης σε «κατάρτιση τεχνικών λύσεων για την ενίσχυση των εξωτερικών ελέγχων της ΕΕ ώστε να επιτυγχάνονται τόσο οι στόχοι για τη μετανάστευση όσο και για την ασφάλεια, χωρίς να εμποδίζονται οι μετακινήσεις» και σημειώνουν ότι περιμένουν από την Κομισιόν την παρουσίαση πακέτου μέτρων για τη διαχείριση των εξωτερικών συνόρων.

Οι επαναπροωθήσεις

Στο ζήτημα των επαναπροωθήσεων, επαναλαμβάνεται ότι κεντρικός άξονας είναι η εγκαθίδρυση και λειτουργία «hot spot» σε περιοχές πρώτης γραμμής. Έργο τους θα είναι «η ταυτοποίηση, καταγραφή, λήψη δακτυλικών αποτυπωμάτων και υποδοχή όσων αιτούνται διεθνή προστασία και άλλων μεταναστών και ταυτόχρονα η διασφάλιση επανεγκαταστάσεων και επιστροφών».

Τα κράτη μέλη θα τα ενισχύσουν μέσω της αξιοποίησης μέσων και τεχνογνωσίας Frontex και EASO. Παράλληλα με το σχέδιο επανεγκατάστασης προσφύγων μεταξύ των μελών της ΕΕ, οι «28» θα επιταχύνουν τη διαδικασία για τις επαναπροωθήσεις και, πριν το τέλος του χρόνου, θα έχει συσταθεί ειδικό σχετικό τμήμα στη Frontex για υποστήριξη των κρατών-μελών.

Οι αρμοδιότητες της Frontex επίσης θα ενισχυθούν ώστε να μπορεί επιπλέον να διοργανώνει κοινές επιχειρήσεις επαναπροώθησεις με δική της πρωτοβουλία.










πηγή